13 yıllık iç savaş döneminde enerji altyapısı büyük ölçüde tahrip olan Suriye’nin elektrik ihtiyacını karşılamak için Katar ile birlikte Türkiye de devrede.
İki ülkenin yüzer enerji santralleri aracılığıyla en az 800 megawatlık elektrik enerjisi sağlaması planlanıyor.
Aralık ayının son haftasında Ankara’dan bir heyet gönderen Enerji Bakanlığı’nın Suriye’nin enerjideki son durumunu ve ihtiyaçlarını kapsayan bir rapor hazırladığı da belirtiliyor.
Türkiye 2021 yılından beri enterkoneksiyon hatları aracılığıyla Suriye’nin Afrin, Çobanbey ve Harem kentlerine elektrik gönderiyor. STE, Zeytindalı ve Akit adlı şirketlerin temin ettiği toplam elektrik miktarı 185 megavat.
Gözler Türkiye’nin ilk yüzer santralini inşa eden Karpowership şirketinde
Türkiye’den Suriye’ye yeni elektrik enerjisi temininde dünyanın ilk yüzer enerji santralini tasarlayıp inşa eden enerji şirketi Karpowership’in adı öne çıkıyor.
Karadeniz Holding’e bağlı şirket kurulduğu 2010 yılından bu yana 40 adet “powership” adını verdiği yüzer enerji santrali inşa ederken Irak’tan Sierra Leone’ye, Gana’dan Lübnan’a kadar çok sayıda ülkenin elektrik ihtiyacının bir kısmını çeşitli sürelerde karşıladı.
VOA Türkçe’nin edindiği bilgilere göre, şirket ile Enerji Bakanlığı arasındaki görüşmelerde son aşamaya gelindi. Kısa süre içinde operasyonun çerçevesinin bir açıklamayla kamuoyuna duyurulacağı belirtiliyor.
Suriye’nin iç savaş öncesi 9 bin megavat kurulu kapasitesi vardı. Ancak çatışmalı süreç santrallerin yarısından fazlasını kullanım dışı bıraktı.
“800 megavatlık gemi göndermek yeterli olmayacak, elektrik iletim hatları savaş nedeniyle tahrip olmuş bir halde”
Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk, yüzer santral gemilerin gönderilmesinin elektrik sorununun çözümünde pek yeterli olmayacağı kanaatinde.
VOA Türkçe’nin konuştuğu Aktürk, “Suriye’nin 39 gaz santralinden 15’i tahrip olmuş 10’u ciddi hasarlı durumda. Ülkenin 5 bin megavat kurulu güç ihtiyacı var. Şam da dahil elektrik ihtiyacı büyük ölçüde jeneratörle karşılanıyor. Ancak bu ihtiyacı gidermek için tek başına 800 megavatlık gemi göndermek yeterli olmayacak. Çünkü santrali kursanız, gemileri kıyıya koysanız da ne aşağıya Şam tarafına ne yukarıya Halep tarafına elektrik iletmek çok kolay değil. Çünkü elektrik iletim hatları savaş nedeniyle tahrip olmuş bir halde” dedi.
Suriye Elektrik Bakanı Ömer Şakruk, geçtiğimiz hafta VOA Türkçe'den Hediye Levent’e yaptığı açıklamada, iç savaş döneminde ağır hasar görmüş elektrik altyapısının ayağa kaldırılması için 40 milyar dolara ihtiyaç duyulduğunu belirtmişti.
“Ne Meclis var ne Anayasa; kim, nasıl yatırım yapabilir?”
Ali Arif Aktürk de 40 milyar değilse bile en az 25-30 milyar dolarlık bir altyapı yatırımının gerekli olduğunu söylüyor ancak bugünkü Suriye’ye böyle bir yatırım imkanının zor olduğuna dikkat çekiyor.
Enerji uzmanı, “Siyasi olarak çözüm bulunmadan elektrik iletim hattı yatırımı mümkün değil. Sözünü ettiğimiz yatırım miktarı en az 25 hatta 30 milyar dolar. Suriye’nin TEİAŞ’ı olarak tanımlayabileceğimiz elektrik iletişim şirketinin cebinde parası yok. EBRD’nin (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası) finansman için kapısını çalsa alamaz çünkü muhatap devlet yok. HTŞ seçimleri yapıp bakanlar kurulu kurmadan bu iş olmaz. Ne Meclis var ne de Anayasa. Aslına bakarsanız henüz ortada yasa çıkaracak bir devlet bulunmuyor. Böyle bir durumda kim neden nasıl yatırım yapabilir? Evet yüzer santral gemisini bağlarsınız kıyıya, siyasi bir karmaşa aldığında götürüsünüz ama enerji iletim hatları, altyapı yatırımı alıp götürülecek bir şey değil” ifadelerini kullandı.
Ticaret Bakanlığı’ndaki Suriye toplantısından somut bir sonuç çıkmadı
Bu arada önceki gün Ticaret Bakanlığı’nda Suriye'nin yeniden yapılanmasını temel alan ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmek amaçlı bir vizyon toplantısı yapıldı.
Toplantıya aralarında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) ve Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) de bulunduğu kuruluşlar katıldı.
Toplantıda bazı iş insanlarının Ürdün’ün erken davranmakta olduğunu dile getirerek, bu konjonktürde Türkiye’nin geç kalmamasını talep ettiği, bakanlığın da sektörlerden öneriler aldığı ve beklentileri dinlediği belirtiliyor.
VOA Türkçe’nin edindiği bilgiye göre toplantının sonunda fizibilite raporları hazırlanması ve güvenli bir şekilde ilerlenecek yol haritasının belirlenmesinde mutabakat sağlandı.
Forum