Üretim sürecinde uluslararası standartlara bağlı kalınmadığı gerekçesiyle bazı bilim çevrelerinin güvenilir bulmadığı Rus aşı adayı Sputnik 5’in Venezuela’da 2 bin denek üzerinde uygulanacak olması uzmanlarla hükümet arasında gerginliğe neden oluyor.
Rusya’nın Corona virüsüne karşı geliştirdiği ve klinik deney aşamasında olan aşı adayı Sputnik 5’in üçüncü faz deneylerinin Venezuela’da da yapılacak olması tartışmalara neden oluyor. Venezuela Ulusal Eczacılık Akademisi Başkanı Enrique Lopez Loyo, bu kaygıyı dile getiren yetkili ağızlardan biri: “Biz, Sputnik 5’in etkili ve güvenilir bir aşı adayı olduğu konusunda ciddi endişeler taşıyoruz. Keza araştırma sürecine ve yapılan klinik deneylerin sonuçlarıyla ilgili çıkan veriler, deneylerin birinci ve ikinci fazında sadece 38’er denek kullanıldığını gösteriyor ve bu sayı kitlesel deneylere başlamak için belirlenen uluslararası standartların oldukça altında.
Geliştirilme süreci uluslararası deney kriterleri ve regülasyonlara uygun olmayan Sputnik 5’in ülkemizde denenecek olmasını güvenilir bulmuyoruz”
Amerika kıtasında ilk olarak Venezuela’da denenecek olan aşıya Venezuela Doktorlar Federasyonundan da tepki geldi. Federasyon başkanı Douglas Leon Natera, standartları karşılamayan bir aşının Venezuela’da denenmesini riskli ve etik dışı bulunuyor: “Uluslararası bilimsel standartların gereklerini yerine getirmeyen bir aşı adayının Venezuelalılar üzerinde kullanılmasına izin verilmesi akla uygun değil. Geçtiğimiz haftalarda Rus Sağlık Bakanının ‘Sputnik 3’ olarak basına takdim ettiği ve deney aşamasında olduğunu duyurduğu aşı adayı, bugün ‘Sputnik 5’ adıyla Venezuelalılar üzerinde denenmek isteniyor. Biz, doktorlar federasyonu olarak, Venezuelalıların uluslararası standartları taşımayan ilaçların test edileceği deney fareleri gibi kullanılmasına karşı çıkıyoruz.”
Maduro: “Oğlum ve kız kardeşim aşı için gönüllü oldu”
Bu eleştirilere Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun yanıtı ise Rus aşısına güvendikleri, hatta oğlunun ve kız kardeşinin de gönüllü olarak denek olacakları oldu. Ancak Venezuelalılar bu konuda da ikiye bölünmüş durumda. Alejandra Delgado bu denemelerin kendisini aşı olmaktan tamamen caydırabileceğini söylüyor:
“Ben bu aşının etkili ve güvenilir olduğu kanıtlanmadan Venezuelalılar üzerinde denenmesini doğru bulmuyorum. Benim çevremdeki hemen herkes de benim gibi düşündüğü için kimse aşı olmak istemiyor. Ayrıca konu ile ilgili resmi makamlardan yeterli bilgilendirmeler de yapılmıyor. Bence aşı denemeleri, bilim adamlarından ve hükümet yetkililerinden oluşan bir komisyon aracılığıyla yürütülmeliydi. Ben, size, bu koşullarda kesinlikle aşı olmam diyebilirim.”
Bir de en kötü alternatif, alternatifsizlikten iyidir diyen ya da hükümetin kararlarına güvenerek aşıyı denerim diyen bir kesim bulunuyor. Emekli Roberto Monteramani bunlardan biri:
“Venezuela’da hemen her şeyde olduğu gibi aşı konusunun da siyasileştirilmesi insanların Sputnik 5’e önyargılı yaklaşmasına neden oluyor. Ancak ben üçüncü aşamaya gelmiş ve hükümetin onayladığı bir aşıdan korkulmaması gerektiğini düşünüyorum ve çevremde gönüllü olacak birçok insan tanıyorum. Eğer bana şans tanınırsa da hiç tereddüt etmeden gönüllü olurum.”
Eğer aşı adayı Sputnik 5’ten olumlu sonuç alınırsa, hükümet Venezuela’da aşının toplu üretiminin yapılacağını duyurdu. Ancak aşının deneklerde beklenmedik sonuçlar doğurması olasılığında, hükümeti zor günler bekleyecek gibi görünüyor.
