ABD Başkanı Donald Trump'ın Grönland'ın kontrolünü Danimarka'dan almak istediğini söylemesinin ardından Kuzey Kutbu'ndaki adanın maden zenginliği dünya gündemine oturdu ve Avrupalı müttefikleri alarma geçirdi.
Trump'ın sözleri, 12 Ocak'ta haber programı Fox News Sunday'e verdiği söyleşide “Grönland'da yapılacak bir anlaşma var” diyen Başkan Yardımcısı JD Vance tarafından yinelendi. Vance, adanın “çok büyük doğal kaynaklara” sahip olduğunu söyledi.
Grönland'ın madencilik sektörü şimdiye kadar kâr etmekte zorlanıyordu, ancak bu durum değişmek üzere olabilir mi?
“Madenlerle dolu”
Başkent Nuuk'un kuzeyinde yer alan White Mountain (Beyaz Dağ), Grönland'da şu anda aktif olan tek ticari maden. Bu maden, rengini, kalsiyum ve diğer mineraller açısından zengin anortozit kayasından alıyor.
Madenin işletmecisi Lumina Sustainable Materials, kayayı Grönland'ın batı kıyı şeridinden Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'ya gönderiyor. Kaya, buralarda fiberglas, boya, dolgu maddeleri, çimento ve polimer gibi çeşitli ürünlerin yapımında kullanılıyor. Anortozit içindeki alüminyum cevherinden yararlanmak için çalışmalarsa devam ediyor.
Lumina'nın Grönland'daki genel müdürü Bent Olsvig Jensen, VOA'ya verdiği bir röportajda, “Grönland minerallerle dolu. Kelimenin tam anlamıyla her yerde mineraller var” dedi.
Dünyanın dört bir yanından onlarca başka madencilik şirketi Grönland'da keşif ve fizibilite çalışmaları yürütüyor, ancak White Mountain şu anda ticaret yapan tek işletme olmaya devam ediyor.
Çin rekabeti
Bu mineraller arasında pil imalatı için kritik önem taşıyan lityum ve skandiyum gibi Grönland'da bol miktarda bulunan nadir toprak elementleri de yer alıyor. Bu elementler için küresel tedarik zincirleri şu anda Çin'in hakimiyetinde.
Trump defalarca Grönland'ın ABD kontrolünde olmasının “uluslararası güvenlik” için gerekli olduğunu söyledi. Trump'ın bu sözleri Grönland ve Danimarka'da siyasi fırtınaya neden oldu ancak madencilik şirketleri bir fırsat görüyor.
Madencilik firması Lumina'nın Grönland'daki genel müdürü Jensen “Trump'ın Grönland'a olan ilgisi aslında madencilik endüstrisinin daha fazla yatırıma erişmesine yardımcı olabilir. Sektörün Grönland'da gelişmesi için yatırıma ihtiyacı var” dedi. Trump'ın adaya duyduğu ilgiyi “bu nedenle kesinlikle memnuniyetle karşıladığını” belirten Jensen, “Hem sektör açısından hem de Grönland'daki siyasi açıdan kendimizi Trump'a ve ABD'ye doğru konumlandırmamızın önemli olduğunu düşünüyorum” şeklinde konuştu.
“Satılık değil”
Grönland hükümeti büyük ölçüde özerk olmakla birlikte adanın güvenliğinden Danimarka sorumlu.
Grönland'ın Doğal Kaynaklar Bakanı Naaja Nathanielsen, hükümetin Trump'ın ilgisine uzun süredir verdiği yanıtı vurguladı: Grönland iş dünyasına açık ama satılık değil.
Naaja Nathanielsen, VOA'ya yaptığı açıklamada, “Amerikan yatırımlarını istiyoruz. ABD Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği yapmak istiyoruz ve bir süredir bunu savunmaya çalışıyoruz” dedi.
Grönland, Trump'ın ilk başkanlık döneminde 2019 yılında madencilik sektörünü canlandırmak için bir anlaşma imzalamıştı.
Nathanielsen, “ABD, tüm dünyadaki yatırımcılara yönelik doğrudan pazarlamamızı finanse etti ve bu anlaşma daha yeni sona erdi. Bu nedenle bir süredir bu anlaşmayı yenilemek için ABD'nin devreye girmesini sağlamaya çalışıyoruz” dedi.
Zorluklar
Grönland'ın maden zenginliğinin yaygın olarak bilinmesine rağmen adaya yatırım çekmek, uzun zamandan beri süregelen bir sorun.
Grönland'ın Doğal Kaynaklar Bakanı Naaja Nathanielsen, “Uzun yıllardır yatırımcıların yüksek riskli ve uzun vadeli projelere girmekte tereddüt ettiklerini görüyoruz. Şu anda Amerikalılar'a ait sadece bir ruhsatımız var. Buna karşılık Kanada'dan 23, İngiltere'den 23 ve Danimarka'dan yaklaşık 10 ruhsatımız var. Madencilik şu an için ABD'nin çok fazla katılım gösterdiği bir alan değil. Elbette Amerikan katılımını memnuniyetle karşılıyoruz ve bunun için birçok fırsat var” şeklinde konuştu.
Grönland hükümeti Danimarka'dan tam bağımsızlık için baskı yapıyor. Destekçiler adanın maden zenginliğinin bir gün tam bağımsızlık için gerekli ekonomik temeli sağlayabileceğini umuyor. Ancak Kopenhag'daki Danimarka Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü'nden analist Ulrik Pram Gad, Grönland'ın önünde uzun bir yol olduğunu söyledi.
Gad, VOA'ya, “Yer altından maden çıkarılmasını ve Grönland'ın ekonomik olarak kendi kendine yetebilmesini istiyorsanız, o zaman uluslararası işlemlerin devam etmesini sağlamanız gerekecek” dedi.
Gad “Sonra da bu madencilik projelerinin yeni bir tür emperyalist girişim olmak yerine, yerel halka nasıl fayda sağlayacağını çok iyi düşünmeniz gerekecek. Çünkü Grönlandlılar nihayetinde bunu istemeyebilir” dedi.
Öte yandan risk her zaman kazanç getirmiyor. Aappaluttoq madeninden 2023 yılına kadar yakut ve pembe safir çıkarılmış, ancak işletmeci Greenland Ruby, 71 milyon dolar borçla iflas etmişti. Şirket yeniden yapılanıyor ve faaliyetlerine yeniden başlatmak amacıyla yeni yatırımcılar arıyor.
Grönland'ın 2,1 milyon kilometrekarelik yüzeyi, yılın büyük bir bölümünde buzlarla kaplı.
Lumina'dan Jensen, “Kuzey Kutbu'nun ortasındayız, bu yüzden bazı lojistik zorluklar var. Grönland'ın tamamı tüm yıl boyunca erişime açık değil. Ancak bu konuda planlama yapabiliriz” şeklinde konuştu.
Yatırımcıların kâr elde etmek için sabırlı olmaları gerektiğini de sözlerine ekleyen Jensen, “Bir projeyi geliştirmek, erken aşamadaki keşiflerden, gerçekten çıkarabileceğiniz ve satmaya başlayabileceğiniz bir maden elde edene kadar zaman alır. Madencilikte hepimizin söylediği gibi vakit nakittir” dedi.
Forum