Başkan Donald Trump geçen hafta Miami’ye yaptığı ziyaret sırasında yen’ Küba politikasını da kamuoyuna açıkladı. Başkan Trump Obama yönetiminin Küba'yla yaptığı anlaşmaların "tamamen tek taraflı" olduğunu ve bu anlaşmalardan geri çekileceklerini söyledi.
Başkan Trump, yeni Küba politikası uyarınca Küba'ya seyahat ve para gönderme kurallarını sıkılaştıracaklarını söyledi, ancak Küba'yla diplomatik bağları kopartmayacaklarını, 2016’dan bu yana devam eden uçak seferlerinin devam edeceğini belirtti. Başkan Trump’ın "Yatırım ve turizmden elde edilen kar doğrudan orduya gidiyor. ABD dolarının Küba vatandaşlarından faydalanan ve onları taciz eden bir askeri yönetimi desteklemesini istemiyoruz" şeklindeki yorumu ise birçok uzman tarafından eleştirildi.
Eski Başkan Barack Obama döneminde ABD’nin yeni Küba poltikasının mimarı olarak tanınan Ben Rhodes, The Atlantic dergisinde yazdığı yorumda Trump’ı eleştirdi. “Başkan Trump’un davranışları yıllardır süregelen ilerlemeleri tamamen geri döndüremeyecek, ama büyük bir geri adım atıldı. Başkan Trump Küba’yla yapılması planlanan ekonomik anlaşmaları durdurarak Küba’nın bir kez daha Çin ve Rusya’ya dönmesine sebep olacak. Kısacası bu yaptığı ile bir kez daha Putin ve Xi Jinping’e yarayacak bir anlaşma yaptı,” diyen Rhodes, açılan uçak seferleri ve yolcu gemisi seferleri sayesinde bir çok Amerikalı’nın geçtiğimiz yıl boyunca adaya yolculuk ettiğini, bu gezginlerin Başkan Trump’un iddialarının aksine adada açılan özel iş sahiplerine iş yarattığını, yine aynı şekilde Küba’da telefon ve internet ulaşımının da arttığını ve aralarında Google’ın da bulunduğu birçok Amerikan şirketinin ülkede yatırımlar yaptığını belirtti.
Ben Rhodes gerek bu yazısında, gerekse daha önce verdiği birçok demeçte ABD’nin Küba’yı uzaklaştırma politikasını eleştirmiş ve Küba’nın demokratik bir rejime sahip olabilmesi için Amerikalılar’ın adayla ilişkilerini arttırmasının öneminin altını çizmişti.
Küba, diğer Latin Amerika ülkelerine göre, tarihi boyunca ABD’yle yakın ve ilginç bir ilişki içinde oldu. Bu ilişkinin niteliğinin çok yönlü ve çok değişken olması, diğer Latin Amerika ülkelerini tanıyanlarca “şaşırtıcı bir sentez” olarak tanımlandı. Aslında çoğunluk, Küba’nın ABD’yle olan yıpratıcı siyasi ilişkilerinin, Fidel Castro’nun 1959’da yaptığı devrim ile başladığını düşünse de bu ilişkiler neredeyse Amerika’nın İngiltere’den bağımsızlığını kazandığı 1700’lü yılların sonuna dayanıyor. Amerika’nın Küba’yla ilişkileri gerek coğrafi yakınlığın, gerekse iki ülkenin ortak sömürge geçmişinden kaynaklanan bir dayanışmanın ürünü.
1898’de yaşanan İspanyol-Amerikan savaşının ardından adayı siyasi denetimi altına alan ABD, bir süre sonra, yaptığı yatırımlarla ve vatandaşlarının orada aldığı arazilerle Küba’daki ekonomik denetimini arttırdı. Bu süreçte, kültürel açıdan pek çok Amerikan unsuru Kübalılar’ın günlük yaşamına girdi; özellikle de Hollywood. 20’inci yüzyılın başından itibaren birçok Kübalı ABD’ye göç etti, bazı Amerikalılar da, gerek iş, gerekse eğlence amacıyla Küba’ya yerleşmeye başladı. Amerika’nın ünlü yazarlarından Ernest Hemingway de devrimden önce Küba’da yaşadı. Amerikan ürünleri Küba’da dükkanları doldururken, Küba müzikleri, puroları ve dansları da, ABD’nin büyük kentlerinde rağbet görmeye başladı.
Başkan Trump’un Küba politikası ile ilgili olarak Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Tulane Üniversitesi Küba ve Karayipler Bilimleri Enstitüsü araştırmacılarından Dr. Ariana Hernandez-Reguant, “Başkan Trump henüz bir şey değiştirmedi, ama hepimiz OFAC, yani Maliye Bakanlığı’nın Dış Kaynaklı Varlıkları Denetleme Bürosu tarafından açıklanacak yeni yönetmeliği bekliyoruz. Ana başlıklar arasında şahsi ziyaretlerin kısıtlanması ve Amerikalılar’ın Kübalı bazı şirketlerle iş yapmalarının yasaklanması geliyor. Bu şirketler Küba ordusuna bağlı şirketler. Küba ordusunun ülke ekonomisinde birçok sektörü kontrol ettiğini göz önünde bulundurursak, Başkan Trump’un yeni politikası Amerikalılar’ı etkileyecek. Uçak seferleri ve Airbnb’ye ise bir kısıtlama getirilmeyecek. Küba ordusu adadaki birçok otelin sahibi. Bu demektir ki, adaya gidenler özel sektöre bağlı evlerde kalmak zorunda kalacaklar.”
Dr. Hernandez Miami’de yaşayan ve devrimden bu yana özellikle o dönemde Küba’dan ayrılmak zorunda kalan orta ve üst sınıfa ait Kübalılar’ın, Fidel Castro karşıtı düşünce yapısının da değiştiğini, Başkan Trump’ın açıklamalarına Miamili Kübalılar’ın reaksiyonlarının karışık olduğunu da ekledi. “Gençler Obama’nın politikasını destekliyorlar, Başkan Trump’ın konuşması daha çok sağ görüşlü eski topraklar tarafından dinlendi ve alkışlandı. Zaten bu hareket sembolikti. Hillary Clinton Miami-Dade bölgesini kazanmıştı, Trump kaybetmişti, Trump Kübalılar’ın oylarını da kaybetmişti zaten. Küba asıllı Amerikalılar süregelen Küba yönetimini desteklemiyorlar, ama uzun bir süredir ABD’nin Küba karşıtı duruşunu da desteklemiyorlar.”
Önümüzdeki yıl içinde görevi bırakacağını açıklayan Raul Castro sonrasında Küba’nın ne kadar açılıp açılmayacağı konusu ise Başkan Trump’un yeni politikasından bağımsız olarak hala büyük bir soru işareti. Ama kesin olan bir şey var ki yasaklara rağmen yıllardır Küba’ya gitmeyi sürdüren Amerikalıları Başkan’ın yeni politikaları engelleyemeyebilir.
