Erişilebilirlik

Türkiye-İran İlişkilerinde İyileşme Dönemi


İran ve Türkiye dışişleri bakanları aybaşında Ankara'da yaptıkları görüşmede
İran ve Türkiye dışişleri bakanları aybaşında Ankara'da yaptıkları görüşmede
İki ülke arasındaki ilişkiler, Suriye’deki iç savaş nedeniyle gerilmişti. Ancak bölgede artan mezhep çatışması nedeniyle iki taraf da ilişkileri düzeltmek istiyor.

Türkiye ve İran, Suriye iç savaşında farklı tarafları desteklese de artan mezhep çatışmaları nedeniyle, Suriye’ye barış getirme konusunda işbirliği işaretleri veriyor.

Brüksel’deki Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’ndan uzman Sinan Ülgen, Hasan Ruhani’nin cumhurbaşkanlığına seçilmesinin ilişkilerde iyileşmenin kapısını araladığını söylüyor. Türkiye’nin İran’daki yönetim değişikliğini bir fırsat olarak gördüğünü söyleyen uzman, iki ülke arasında bölgesel konularda görüş ayrılıkları olsa da, ilişkilerin doğru yönde ilerlediğini belirtiyor.

Bu ay İstanbul’da gerçekleşen görüşmelerde iki ülkenin dışişleri bakanları bölgedeki mezhepsel gerilimleri azaltmak için beraber çalışma sözü vermişti. Bundan bir süre önce iki ülke, birbirini Sünni-Şii çatışmasını körüklemekle suçluyordu.

Türkiye, İslamcı köklere sahip Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından yönetilen bir Sünni gücü olarak dış politikada Sünni’leri kolladığı suçlamalarıyla karşı karşıyaydı. İran ve molla yönetimi ise Ortadoğu’da Şii İslam’ın koruyucusu olarak görülüyor ve Irak’taki Şii yönetimin yanı sıra, Lübnan’da Şii örgüt Hizbullah’a destek veriyor.

TASAM düşünce kuruluşundan Eski Büyükelçi Murat Bilhan, diyalog tekrar başlasa da şüphelerin süreceğini söylüyor. İki ülke arasında suçlamaların azaldığını söyleyen uzman, İran’ın Türkiye’ye mezhepsel bir açıdan baktığı için güvenmekte zorlandığını ve Türk dış politikasına da bu açıdan yaklaştığını söylüyor.

İki ülke arasındaki gerginliğe rağmen ikili ticaret gelişmeye devam ediyor. Türkiye İran’ın en büyük doğalgaz müşterisi ve tüketimin artabileceğine işaret ediyor.

İki ülke arasındaki ticaret, İran’ın nükleer programıyla ilgili uluslararası yaptırımlara rağmen genişlemeye devam ediyor.

Dünya güçleri bu hafta İran’la Cenevre’de tekrar görüşmelere başlıyor. Sinan Ülgen, İran’ın nükleer programıyla ilgili sorunun diplomatik çözüm yoluna girmesinin de Türkiye’nin ilişkileri düzeltmek istemesinde rol oynadığını belirtiyor.

Görüşmelerde mesafe kat edildiği izlenimi oluştuğunu söyleyen Ülgen, Türkiye’nin sürecin dışında kalmak istemediğini ve bu nedenle İran’la ilişkileri yoluna koymak istediğini belirtiyor.

Önümüzdeki ay İran Cumhurbaşkanı’nın Türkiye ziyareti ve Başbakan Erdoğan’ın İran ziyaretiyle bu iyileşme sürecinin devam etmesi bekleniyor. Ancak uzmanlar iki ülke arasındaki bağları geliştirme isteğinin Suriye iç savaşı ve iki ülkenin geleneksel olarak bölgesel rakip olması nedeniyle sınırlı kalacağı görüşünde.
XS
SM
MD
LG