ISTANBUL —
İsrail ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler soğuk olsa da iki ülke arasındaki ticari ilişkiler hızla gelişiyor.
Türkiye bir zamanlar İsrail’in İslam dünyasındaki en yakın müttefikiydi. Türkiye, Akdeniz’de, İsrail ve Amerikan donanmalarının ortak tatbikatlarına katılır, İsrail jet pilotlarının geniş hava sahasında eğitim yapmasına izin verirdi.
Ancak 2010’da İsrailli komandolarının Gazze’ye giden Mavi Marmara gemisinde dokuz Türk’ü öldürmesinden sonra iki ülke arasındaki ilişkiler, kopma noktasına geldi.
Türk hükümetinin, İsrail istihbarat dairesi Mossad’ın ajanlarıyla Türkiye’de buluşan 10 İranlı ajanın kimliklerini İran istihbaratına açıkladığı haberi, gerginliği daha da arttırdı.
Haberlere göre İsrail istihbaratı, İran ajan ağının bir bölümünü Türkiye üzerinden yürütüyordu.
Ancak iki ülke arasındaki ticari bağlar, siyasi gerginlikten etkilenmişe benzemiyor.
İsrail-Türk İş Konseyi Başkanı Menashe Carmon da bu görüşte: ”Siyasetçiler bugün gelir yarın gider ama iş çevreleri, kalıcıdır. İki ülke arasındaki diplomatik gerginlik, iki ülke halkları arasında yok. Ticari ilişkiler devam ediyor. 4 milyar dolar olan ticaret hacminin bu yıl artmasını bekliyoruz.”
İkili ticaret, gıda, ileri teknoloji ürünleri ve iş makineleri gibi geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Askeri satışlar 4 milyar dolarlık ticaret hacmine dahil değil.
İsrail, Türk Hava Kuvvetleri’ne gelişmiş elektronik savaş sistemleri satıyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin gerilmesine rağmen Türkiye, İsrail’le yaptığı askeri sözleşmeleri iptal etmedi.
Ancak İsrail-Türkiye İş Konseyi Başkanı Carmon, bazı anlaşmazlıkların devam ettiğini doğruluyor. Özel sektörde Türkiye-İsrail iş ilişkileri gelişirken bazı işadamları daha temkinli davranıyor: ”Türkiye’de iş yapmak isteyen yeni yatırımcılar, ‘Bu kriz sona erinceye kadar bekleyeyim, yatırımı sonra düşüneyim’ diyor.”
Türkiye-İsrail ticari ilişkilerini arttıracak bir başka unsur, Suriye’deki kriz.
Taraf gazetesi yazarı Semih İdiz’e göre Türk ihracatçılar İsrail’i son aylarda ticaret koridoru olarak kullanıyor. Gemilerini İsrail limanlarında demirleyen ihracatçılar buradan mallarını Ürdün ve diğer Arap ülkelerine naklediyor, böylece Suriye’deki iç savaştan etkilenmiyor.
İdiz, ”Suriye ve belki de Süveyş üzerindeki transit geçiş rotaları tam olarak olmasa da kısmen kapanmış durumda. Türkiye’nin İsrail’i bir dağıtım noktası olarak kullanması çok akla yatkın,” şeklinde konuşuyor.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’un Mavi Marmara baskını nedeniyle özür dilemesine ve tazminat görüşmelerine rağmen uzmanlar, iki ülke arasında buzların eriyeceğinden şüpheli. Ancak iki ülke arasındaki ticaret, gerginliğe rağmen gelecekte sıcak ilişkiler kurulmasına olanak tanıyacak bir bağ olarak görülüyor.
Türkiye bir zamanlar İsrail’in İslam dünyasındaki en yakın müttefikiydi. Türkiye, Akdeniz’de, İsrail ve Amerikan donanmalarının ortak tatbikatlarına katılır, İsrail jet pilotlarının geniş hava sahasında eğitim yapmasına izin verirdi.
Ancak 2010’da İsrailli komandolarının Gazze’ye giden Mavi Marmara gemisinde dokuz Türk’ü öldürmesinden sonra iki ülke arasındaki ilişkiler, kopma noktasına geldi.
Türk hükümetinin, İsrail istihbarat dairesi Mossad’ın ajanlarıyla Türkiye’de buluşan 10 İranlı ajanın kimliklerini İran istihbaratına açıkladığı haberi, gerginliği daha da arttırdı.
Haberlere göre İsrail istihbaratı, İran ajan ağının bir bölümünü Türkiye üzerinden yürütüyordu.
Ancak iki ülke arasındaki ticari bağlar, siyasi gerginlikten etkilenmişe benzemiyor.
İsrail-Türk İş Konseyi Başkanı Menashe Carmon da bu görüşte: ”Siyasetçiler bugün gelir yarın gider ama iş çevreleri, kalıcıdır. İki ülke arasındaki diplomatik gerginlik, iki ülke halkları arasında yok. Ticari ilişkiler devam ediyor. 4 milyar dolar olan ticaret hacminin bu yıl artmasını bekliyoruz.”
İkili ticaret, gıda, ileri teknoloji ürünleri ve iş makineleri gibi geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Askeri satışlar 4 milyar dolarlık ticaret hacmine dahil değil.
İsrail, Türk Hava Kuvvetleri’ne gelişmiş elektronik savaş sistemleri satıyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin gerilmesine rağmen Türkiye, İsrail’le yaptığı askeri sözleşmeleri iptal etmedi.
Ancak İsrail-Türkiye İş Konseyi Başkanı Carmon, bazı anlaşmazlıkların devam ettiğini doğruluyor. Özel sektörde Türkiye-İsrail iş ilişkileri gelişirken bazı işadamları daha temkinli davranıyor: ”Türkiye’de iş yapmak isteyen yeni yatırımcılar, ‘Bu kriz sona erinceye kadar bekleyeyim, yatırımı sonra düşüneyim’ diyor.”
Türkiye-İsrail ticari ilişkilerini arttıracak bir başka unsur, Suriye’deki kriz.
Taraf gazetesi yazarı Semih İdiz’e göre Türk ihracatçılar İsrail’i son aylarda ticaret koridoru olarak kullanıyor. Gemilerini İsrail limanlarında demirleyen ihracatçılar buradan mallarını Ürdün ve diğer Arap ülkelerine naklediyor, böylece Suriye’deki iç savaştan etkilenmiyor.
İdiz, ”Suriye ve belki de Süveyş üzerindeki transit geçiş rotaları tam olarak olmasa da kısmen kapanmış durumda. Türkiye’nin İsrail’i bir dağıtım noktası olarak kullanması çok akla yatkın,” şeklinde konuşuyor.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’un Mavi Marmara baskını nedeniyle özür dilemesine ve tazminat görüşmelerine rağmen uzmanlar, iki ülke arasında buzların eriyeceğinden şüpheli. Ancak iki ülke arasındaki ticaret, gerginliğe rağmen gelecekte sıcak ilişkiler kurulmasına olanak tanıyacak bir bağ olarak görülüyor.
