Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e gönderdiği mektupta, Kasım ayında bir Rus jetinin düşürülmesinden duyduğu pişmanlığı ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şimdiye kadar, Suriye’deki bir hava üssünden kalkan ve Türk hava sahasını ihlal etmekle suçlanan Rus bombardıman uçağının düşürülmesini savunmuştu.
Cumhuriyet Gazetesi ve Al Monitor internet sitesinden Semih İdiz, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uçağın düşürülmesinden sonra Rusya’nın uygulamaya koyduğu siyasi ve ekonomik yaptırımlara yanıt olarak bu mektubu kaleme aldığını söylüyor.
İdiz, bu mektubun tam bir özür anlamına geldiğini sanmadığını, ancak mektupta kullanılan kimi ifadelerin, bunun bir özür olduğu hissini uyandırdığını söylüyor. Erdoğan’ın sonunda geri adım atmak zorunda kaldığını kaydeden İdiz, “Türkiye hem siyasi hem de ekonomik açıdan çok büyük zarar gördü. Güvenlik önlemleri de büyük darbe aldı” şeklinde konuştu.
Yaptırımlar arasında Türk malı gıda ürünlerine getirilen yasaklar ve Rus turistlere Türkiye’ye gitmemeleri yönünde yapılan uyarılar yer alıyordu.
Türkiye ayrıca Rusya’yı PKK teröristlerini karadan havaya füzelerle silahlandırmakla suçluyor, ancak Moskova bu suçlamaları reddediyor.
Rusya, Türkiye’den özür ve öldürülen Rus pilotun ailesi için tazminat talep ediyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu Cuma günü düzenlenecek Karadeniz Ekonomik İşbirliği Konferansı’na davet eden Rusya, Türkiye’nin girişimlerine sıcak baktığı izlenimi veriyor.
Siyaset uzmanı Atilla Yeşilada, Rusya’nın Erdoğan’a karşı duyduğu güvensizlik ve şüphe hissinin devam edeceğini söylüyor.
Vladimir Putin’in Erdoğan’ın Sünni Müslüman lider olma emellerinden ve Sünni Müslümanlar’ı harekete geçirmesinden korktuğunu belirten Yeşilada, bu korkunun, Rusya’nın ciddi bir Müslüman azınlık nüfusa sahip olmasından kaynaklandığını kaydediyor. Uzmana göre Putin, Rusya’nın bütünlüğüne yönelik tehdit unsuru olarak algılayacağı Erdoğan’ı ciddiye almaya başlayabilir.
Öte yandan Suriye de Türkiye ve Rusya arasında gerginlik unsuru olmaya devam ediyor. Ukrayna ve Kafkaslar konusunda da farklılıklar devam ediyor.
Rus savaş uçağı düşürülmeden önce Türkiye ve Rusya’nın bu farklılıkları başarıyla soyutlayabildiği ve özellikle ekonomi alanında karşılıklı ilişkilerin gelişmesine izin verildiği gözleniyordu.
Ancak gazeteci Semih İdiz’e göre bu günler geride kaldı: “Vazo bir kez kırıldı mı ne kadar tamir ederseniz edin, çatlaklar kendini hep gösterir. Birçok krizin atlatılmasını ve ne olursa olsun ikili ilişkilerin korunmasını sağlayan Türk-Rus ilişkilerinin tılsımı yok oldu. Bu sihir bitti. Karşılıklı sevgi ve saygıya dayalı bağlar, artık sadece gereksinimlere dayalı olacak.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP hükümeti, Türkiye’nin bölgede tecrit edildiği yorumlarına yol açan durumu sona erdirmek için istekli görünüyor. Türk ve İsrail hükümetlerinin diplomatik ilişkileri onarma yönünde vardıkları anlaşma da Türkiye’nin bu çabalarının bir örneği.
