15 Temmuz’daki darbe girişiminin sonucu, Türk-Rus ilişkilerinin yeniden gelişmesine yarayabilir. Daha darbe girişiminden önce ikili ilişkileri normalleştirme yönünde yakınlaşma çabaları başlatılmıştı. Ankara-Moskova ilişkileri Türkiye’nin geçen yıl Suriye sınırında bir Rus uçağını düşürmesinin ardından ciddi ölçüde zarar gördü. Şimdiyse ilişkiler büyük hızla normalleşme yolunda.
Kanlı biten darbe girişiminin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Ağustos’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le St. Petersburg’da bir araya gelme planlarını doğruladı.
Putin’in darbe girişimi sonrasında Erdoğan’a zaman kaybetmeden verdiği destek, Kadir Has Üniversitesi öğretim üyelerinden Soli Özel’e göre, iki lider arasındaki görüşmenin dinamiklerini önemli ölçüde değiştirmiş olabilir.
Rusya’nın olası bir darbeye karşı Türkiye’yi ilk uyaran ülkelerden biri olduğu yönünde doğrulanmamış haberler olduğunun altını çizen Özel, Erdoğan’ın darbe girişimi sonrasında bir dünya lideriyle yapacağı ilk görüşmenin önemine dikkati çekiyor.
Ankara, darbe girişimini kınama konusunda Batılı müttefiklerinin geç davranmasından dolayı öfkeli. Gözlemciler Putin’in bu öfkeyi kullanmaya çalışacağını söylüyor.
Cumhuriyet gazetesi ve Al Monitor yazarı Semih İdiz, Erdoğan’ın Rusya ziyaretinin Putin açısından elverişli bir zamanda gerçekleşeceği görüşünde.
Türkiye’de gazetelerde yazan yazılardan sade vatandaşa ve hükümet üyelerine kadar Batı, Amerikan ve NATO karşıtı bir hava oluştuğuna dikkati çeken İdiz, Türk dış politikasının bir tür krize doğru ilerlediğini düşünüyor.
Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiler artık normalleşme yolunda.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek geçen hafta Moskova’ya giden üst düzey heyete başkanlık etti. Heyetin ziyareti geçen yıl Rus uçağının düşürülmesinin ardından bozulan ticari ilişkileri düzeltmeyi hedefliyordu.
Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İlişkiler Başkanı Ayşe Sözen Usluer, yakınlaşma çabalarının ticari ilişkilerin ötesine geçeceğini söylüyor.
Bozulan ilişkilerin iki ülkeye de yaramayacağı yönünde ortak bir anlayış olduğunu kaydeden Ayşe Sözen, ilişkileri normalleştirme yönünde siyasi bir irade gördüğünü, uçağın düşürülmesinden önceki döneme dönülmesini umduğunu belirtiyor. Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İlişkiler Başkanı, yeni ilişkileri “normal ve ortak çıkarlar zemininde” diye tanımlıyor.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Moskova ziyaretinde “stratejik ortaklık” ifadesini yeniden ortaya attı. İki ülke arasında bu ifade ilk kez, Putin’in Aralık 2014’te Ankara’ya yaptığı ziyarette kullanılmıştı.
Ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov geçen hafta yaptığı açıklamada, ikili ilişkilerin düzelmesinin bir bedeli olduğunu, Suriye konusundaki görüş ayrılıklarının giderilmesi gerektiğini söyledi. Moskova Suriye iç savaşında Esat rejimine destek verirken, Ankara muhalefeti destekliyor.
Semih İdiz’e göre, Putin bir şeyin farkında olacak: Darbe girişimiyle suçlanan kişilere yönelik ağır tedbirlerinden dolayı Ankara’nın Batılı müttefikleriyle ilişkileri gerildi ve bundan dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eli zayıfladı. “Türkiye darbe girişiminden sonra güçlü bir konumda değil” diyen İdiz, bundan dolayı Ankara’nın kendi iradesini zorlayamayacağını, bölgesel sorunlara yönelik “realpolitik” yaklaşım içinde olacağını belirtiyor.
Gözlemciler, Erdoğan’ın Putin’le yapacağı görüşmenin daha geniş bir stratejinin parçası olabileceğini de söylüyor. Uzmanlara göre Erdoğan, Putin’le yapacağı görüşmeyi Batı’ya karşı bir koz olarak kullanıyor olabilir. Ancak Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İlişkiler Başkanı Ayşe Sözen Usluer’e göre Türkiye NATO’ya ve Washington’la ilişkilerine bağlılığını sürdürüyor, bununla birlikte pragmatik bir siyaset izlemek zorunda kalacak.
