Son dönemde Türkiye’nin en çok tartışılan konularından birisi ülkenin dış politika ekseninde bir kayma olup olmadığı. Bazı batılı ülkeler de bu konuda endişelerini dile getiriyor.
Üst düzey bir Türk diplomat, batının Türkiye ve Brezilya’nın girişimiyle yapılan, İran’ın elindeki uranyumun bir kısmını zenginleştirilmek üzere yurt dışına göndermesini öngören takas anlaşmasının, batılı müttefiklerden yeterli desteği alamamasından duyduğu hayal kırıklığını dile getiriyor.
Birleşmiş Milletler’de İran’a yaptırımların kabul edilmesinden birkaç gün önce İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Türkiye Başbakanı ve Brezilyalı meslektaşının öncülüğünde takas anlaşmasına imza atmıştı. BM ise anlaşmanın şartlarının yeterli olmadığına ve Tahran’ın yaptırımları önlemeye çalışmak için böyle bir adım attığına inanıyor.
Gözlemciler Ankara’nın İran’la yapılan anlaşmanın reddedilmesine çok öfkeli olduğunu söylüyor.
Üst düzey diplomatlardan Selim Yenel, Ankara’nın BM yaptırımlarına itirazı olamasa da Amerika ve Avrupa’nın tek taraflı yaptırımlarına destek vermeyeceğini söylüyor.
Yenel, “Bence Türkiye tutarlı davrandı. Yaptırımların işe yarayacağına inanmadığımız için Güvenlik Konseyi’nde “Hayır” oyu kullandık. İkinci olarak ise, kimse Amerika ve Avrupa’nın tek taraflı yaptırımlarını Türkiye ile tartışmadığı için, bunlara uyma yükümlülüğü de hissetmiyoruz” diyor.
NATO üyesi Türkiye, ikinci dünya savaşının sona ermesinden bu yana Amerika’nın da sıkı bir müttefiki oldu. Ancak Ankara’nın, Washington ve Brüksel’in sert tutumuna katılmaması, ‘Türkiye dış politikada batılı müttefiklerinden uzaklaşıyor mu’ sorusunu da beraberinde getiriyor.
Başbakan Erdoğan’ın İran Cumhurbaşkanını “dost” olarak nitelemesi, Batılı ülkelerin kaygılarını daha da arttırdı.
Dış ilişkiler uzmanı ve köşe yazarı Semih İdiz, Washington’un endişelerinin giderek tırmandığını düşünüyor.
İdiz, “Bu, giderek bir sorun haline geliyor. Washington’da Türkiye’yi Amerika’yı rahatsız eden, batıya ve müttefiklerine verdiği sözlerden dönen bir ülke olarak görenler var. Dolayısıyla şu anda hava hiç de olumlu değil” şeklinde konuşuyor.
Başbakan Erdoğan, bu endişelerin yersiz olduğunu ve medyanın ortada olmayan bir şeyi çarpıtarak bu hale getirdiğini savunuyor.
Ancak Amerika’nın Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılarından Philip Gordon, Türkiye’nin batıya yönelik taahhütleri konusunda giderek daha fazla soru işareti oluştuğunu ve Ankara ile Washington arasında soruna yol açtığını söyledi.
Diplomat Yenel bu açıklamayı haklı bulmuyor.
Yenel, “Bu talihsiz bir açıklamaydı, çünkü Türkiye değişmiş falan değil. Türkiye’nin bir şeyi kanıtlamasına da gerek yok. Son birkaç yıla bakarsanız Türkiye giderek daha aktif, güvenli, yaratıcı bir ülke oldu. Yolumuzdan sapmış değiliz. Yüzümüz her zaman batıya bakıyor ve bu değişmeyecek” diyor.
Yenel, İran’a yönelik yaptırımların hem İran hem de Amerika ile ticaret yapan firmaları etkileyebileceğini düşünüyor.
Yenel “Umarız böyle bir şey olmaz. İran’la iş yapan firmaları yakından takip edeceğiz” diyor.
Gözlemciler Ankara’nın Batı’ya yeterince iyi niyet gösterdiğini, reformlar ve batıyla ilişkilerde gerekli diplomatik çabayı ortaya koyduğunu düşünüyor. Ancak bu iyi niyetin giderek tükeniyor olduğu endişesi de, gündemden düşmüyor.
Haberi sesli olarak dinlemek için sağ üst köşedeki bağlantıyı kullanabilirsiniz.
