Suriye ve Irak’ta IŞİD’e karşı operasyonlar tüm hızıyla devam ediyor. Ancak Suriye’de bir siyasi geçiş sürecinin başlatılabilmesi hedefinde hala kayda değer bir ilerleme yok.
Hem Suriye’deki siyasi kriz, hem de IŞİD’e karşı savaşta gelinen aşamayı Amerika’nın Sesi’ne değerlendiren Washington’daki Ortadoğu uzmanları, Suriye’de bir siyasi çözüm konusunda karamsar. Uzmanlar, IŞİD’e karşı savaşta gelinen durumu ise biraz daha umutlu görüyor.
Johns Hopkins Üniversitesi İleri Uluslararası Araştırmalar Okulu’ndan Daniel Serwer’a göre, Suriye’de yakın dönemde bir siyasi çözüm ufukta görünmüyor. Serwer, krizin uzamasının bölge açısından yıkıcı sonuçlara yol açacağı uyarısında da bulunuyor:
“Yakın gelecekte bir siyasi çözüm ve siyasi geçiş süreci yolunda umut görmüyorum. Müzakereler dağılıyor. Suriye muhalefetindeki ana müzakereci istifa etti. Rejim tarafında güven inşa edici türden herhangi bir adım atma yolunda pek işaret yok. İnsani yardımlara erişim hala çok sınırlı. Varil bombalarının kullanımı, sivil halka yönelik saldırılar devam ediyor. Ne Suriye rejimi ne de Ruslar, 1 Ağustos’ta başlaması öngörülen ciddi bir siyasi geçiş sürecine hazır görünmüyor. Bu kriz daha ne kadar sürer? Eğer bir 5 yıl daha böyle giderse Türkiye, Suriye, Lübnan, Ürdün ve tüm bölge açısından yıkıcı sonuçlar doğurur.”
Atlantic Konseyi adlı düşünce kuruluşundan Faysal İtani ise, Suriye’de taraflardan herhangi biri askeri olarak üstünlüğün kendisinde olduğunu düşündüğü müddetçe çözümün mümkün olmadığı görüşünde:
“Esat rejimi bu düşüncede, o yüzden de iktidarı asla gönüllü olarak bırakmayacaktır. Şu anda gördüğüm; isyancı grupların kaybetmekte olduğu yönünde. Böyle devam ederse ülkenin büyük bir kısmında kontrolun olmadığı ve toprak için konvansiyonel savaştan gerilla taktiklerine geçen, ülkenin fiili olarak bölündüğü bir tabloyla karşı karşıya kalabiliriz. Bu şartlar altında siyasi çözüm zor, çünkü rejim muhalefete herhangi bir teklif sunmayacak, bunu yapması için bir neden de görmüyor.”
IŞİD’e karşı hem Irak, hem Suriye’de birden fazla cephede başlatılan operasyonlar örgütü yok etmeyi amaçlayan savaşı yeni bir boyuta taşıdı.
Amerikalı uzmanlar, IŞİD’e karşı savaşın gidişatı konusunda daha olumlu bir tablo çizse de bazı uyarılarda da bulunuyor.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Daniel Serwer, IŞİD’e karşı savaşta gelinen durumun, Suriye’deki krize göre biraz daha umut verici olduğunu söylüyor:
“IŞİD’e karşı savaşta tablo biraz daha umutlu, Suriye’den çok Irak’ta olanlardan dolayı bunu söylüyorum. Suriye’de bence Rakka’ya yönelik bir saldırıya hala epey zaman var. Kürt ve Araplar’ın Rakka yakınlarındaki kentlere ilerleme çabası, IŞİD’i kaynaklarını Felluce ve Musul’dan çekmeye zorlama hedefini içeriyor. Rakka’nın yakın zamanda düşeceğini sanmıyorum ama Felluce’nin düşmesi için umut var. Felluce’deki sorun nasıl düşeceği ve kimin eline düşeceği. Eğer İran’dan idare edilen Şii milislerin eline düşerse, sadece muharebeyi belki kazanmış olursunuz ama savaşı kazanmazsınız. Felluce’yi ele geçiren Irak güçleri nüfusa iyi davranmalı. Felluce’nin küllerinden mezhep savaşı patlak verirse, bunun sonuçları çok kötü olur. Musul’a ise hiç kimsenin kara operasyonu düzenlemek istediğini sanmıyorum, Musul’un içeriden çökmesini tercih ediyorlar. Çünkü Musul çok büyük, çok sayıda insan yaşıyor.”
Atlantic Konseyi uzmanı Faysal İtani de, IŞİD’in yenilgiye uğratılsa bile, tekrar ortaya çıkmasını önlemek için henüz bir formülün geliştirilemediğini savundu.
Amerika’da Kasım ayında yapılacak seçimlerden sonra Washington’un Suriye politikasında bir değişiklik olup olmayacağı merak ediliyor. Uzmanlar, başkan olması durumunda Hillary Clinton’un Suriye’de daha katı bir politika izleyeceği tahmininde bulunurken, Donald Trump konusunda bir öngörüde bulunamıyor.
