Güney Amerika ülkesi Venezuela’da pandemi sürecinin yarattığı sosyal sorunlardan biri de kadın cinayetlerinde yaşanan artış. Resmi kayıtların açıklanmadığı ülkede, kadın organizasyonları karantina sürecinde sadece medya organlarında yer alan kadın cinayetlerinin en az 106 olduğunu belirtiyor.
Uzmanlar ve kadın örgütleri temsilcileri ülkede kadın cinayetleriyle ilgili son durumu VOA Türkçe’ye anlattı.
Araştırmalar, karantina döneminde Venezuela’da her 38 saatte en az bir kadının cinayete kurban gittiğini gösteriyor. Kamu Politikaları ve Adalet kuruluşundan avukat Diyuly Chourio, kadına karşı şiddetin pandemi sürecinde daha da arttığına ancak kadınların çoğu kez ‘susturulduğuna’ dikkat çekiyor.
"Katiller korunuyor"
Kadın cinayetlerinde de ‘katillerin korunduğunu’ savunan Churio gözlemlerini şu ifadelerle anlattı: “Bugün Venezuelalı kadınların yaşamı iki pandemiden ötürü tehdit altında, bunlar Corona virüsü ve kadın cinayetleri. Karantina sürecinde ataerkil şiddet artarak devam ediyor ve hanelerde yaşanan şiddet olaylarının çoğu ‘susturulmuş şiddet’ olarak yaşanıyor. Venezuela anayasasında kadınlara yönelik hemen her türlü şiddetin cezai yaptırımının olması, kadına şiddet davaları için uzmanlaşmış özel savcılık ofislerinin bulunması ve kadın haklarını korumaya yönelik özel kurumların olması bakımından, Venezuela, birçok ülkeye göre daha gelişmiş bir sisteme sahip. Ancak devlet görevlilerinde ve kurumlarda ataerkil düşünme biçiminin egemen olması uygulamada çok ciddi eksikliklere neden oluyor. Biz, cinayetler de dahil olmak üzere, bazı kadına yönelik şiddet vakalarının hasıraltı edildiğini ve katillerin korunduğunu biliyoruz.”
Ülkede 4 yıldır kadın cinayeti verilerinin açıklanmaması üzerine, medya organlarında yer alan kadın cinayetlerini derleyerek konuyu takip eden araştırmacı gazeteci Aimee Zambrano, karantina sürecinde basına 106 kadın cinayetinin yansıdığını ancak gerçek rakamın bundan çok daha fazla olduğunu belirtiyor: “Venezuela’da hükümet 2016 yılından bu yana kadın hakları ihlallerine ve cinayetlere dair hiçbir veri açıklamıyor. Bu durum üzerine, biz de ‘iş başa düştü’ diyerek yerel ve ulusal medyada yayınlanan kadın cinayetlerini derleyip her ay açıklamaya başladık. İşlenen her kadın cinayetinin gün yüzüne çıkmadığı ya da haber yapılmadığı dikkate alındığında, işlenen kadın cinayeti sayısının bizim yayınladığımızdan çok daha fazla olduğu gerçeği ortaya çıkıyor. 2019’da basına yansıyan kadın cinayeti sayısı 167 iken, bu yılın ilk sekiz ayında bu sayı 175’e ulaştı ve bu cinayetlerin 106’sı karantina sürecinde işlendi. Biz karantina sürecinde hem cinayet sayısında hem de şiddet vakalarında geçen yıla nazaran en az yüzde 25 artış tespit ettik.”
Kadın örgütleri, pandemi sürecinin yarattığı zorlukların kadın cinayetlerini arttırdığını ancak bu artışta, ataerkil düşünme biçiminin de etkisiyle, cinayetleri engellemeye yönelik kurumsal reflekslerin yaratılamamış olmasının da etkili olduğunu beyan ediyor.
"Kurumsal ihmaller cinayetleri tetikliyor"
Mor Mürekkep Kadın Örgütü’nden aktivist Maria Laura Cano, pandemi sürecinde birçok resmi ve özel kurumun karantina nedeniyle kapalı olduğu dönemde, kadınlara gereken yardım hizmetinin sunulamadığına vurgu yapıyor.
Yaşanan ihmallere değinen Cano, şiddet gördüğünü ihbar eden bir kadının ilgili kurumlardan destek alamamasının ardından cinayete kurban gittiğinin de altını çiziyor: “Kadınların, karantina sürecinde kendilerine şiddet uygulayanlarla aynı evde 7 gün 24 saat geçirmeleri, cinayete kadar varan, kadına yönelik şiddet vakalarının artmasına neden oldu. Kadın cinayetlerinde yaşanan artışta, ilgili bazı resmi kurumların karantinadan dolayı çalışmaması, ihbarlardan sonra gerekli önleyici ve koruyucu tedbirlerin hızlı bir şekilde hayata geçirilmesinde yaşanan ihmal ve yetersizlikler önemli bir yer tutuyor. Örneğin, Temmuz ayında 21 yaşındaki genç bir anne bizi arayarak, eski eşi tarafından tehdit edildiğini anlatmış ve biz de acilen ihbarda bulunmasını istemiştik. Ancak, mağdur, ilgili kurumlar karantinadan dolayı o hafta çalışmadığı için Pazartesi gününü beklemek zorunda kaldı ama Pazar günü cinayete kurban gitti.”
Sivil toplum örgütleri, hükümetin acil bir şekilde olağanüstü hal ilan etmesini ve ulusal çapta bir kampanya düzenleyerek kadın cinayetlerinin önüne geçecek bir plan uygulanmasını talep ediyor.
