Amerikan piyasaları haftaya yükselişle başladı. Başta Dow Jones endeksi olmak üzere, Pazar akşamı son dakikada Amerikalı ve Kanadalı yetkililerin Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması NAFTA’nın yeni hali konusunda görüşbirliğine varılması sayesinde piyasalar rahatlamış görünüyor. Bu anlaşma sayesinde Amerika, Kanada ve Meksika arasında yaklaşık 1 trilyon 200 milyar dolarlık mal, gümrük vergisi uygulanmadan satılacak.
Başkan Trump seçim döneminden bu yana NAFTA’yı kaldırmak istediğini bir çok kez dile getirdi, 1994’ten beri yürürlükte olan anlaşmanın Amerikalı üreticilere yararlı olmadığını savundu. Ay başında Meksikalı yetkililerle masaya oturan Trump hem halen yönetminde olan Enrique Pena Nieto’nun yıl sonuna kadar başkanlık yaptığı Meksika hükümetiyle hem de Ocak ayında cumhurbaşkanlığı görevine başlayacak olan Andres Manuel Lopez Obrador’la görüşbirliğine vardı.
Ancak Kanada tarafı Amerika’nın önerdiği yeni NAFTA’nın Kanadalılar’a hizmet etmediğini öne sürerek yeni versiyonu imzalamadı. Yetkililerin yeni anlaşmayı imzalamak için son gün olan 30 Eylül’de gece 11’de anlaşmaya varıldığını açıklanması üç taraf için de çok büyük bir başarı kabul ediliyor.
Yeni anlaşmanın adı, Amerika-Meksika-Kanada Anlaşması olarak belirlendi, kısaca USMCA olarak adlandırılan anlaşmanın imzalanabilmesi için Kanada tarafının süt konusunda büyük taviz verdiği bildiriliyor. Amerikan Ticaret Odası yetkililerinden Robert Lighthizer iki tarafın birçok konuda anlaşmaya vardığını ve özellikle çelişkili durumların açıklık kazanması için bir de panel kurulması konusunda uzlaştığını belirtti.
USMCA sayesinde otomotiv sektörü rahatlayacak, çelik ve aluminyuma uygulanacağı açıklanan gümrük vergileri ortadan kalkacak.
Bu haber para piyasalarına da yansıdı, Kanada doları bu haber üzerine diğer para birimleri ve özellikle dolar karşısında değerlendi, Meksika pezosu da yükseldi.
Piyasalar için diğer önemli haberse Tesla’yla ilgili.Cuma günü Amerikan Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, piyasalara yanlış bilgi verdiği için şirketin CEO’su Elon Musk’u dava etti. Haftasonunda taraflar anlaşma yoluna gitti.
Musk şirketin CEO’su olarak kalacak fakat yönetim kurulu başkanlığından ayrılacak ve 20 milyon dolar ceza ödeyecek. Bu haberler üzerine şirketin hisseleri Cuma günkü %16’lık düşüşün üzerine yükseldi ve 2018 başındaki 300 dolar seviyesine çıktı. Elektrikli araç üreticisi şirketin değerinin 52 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Piyasaları yükselten diğer önemli gelişmeyse General Electric şirketiyle ilgili. Şirket CEO’sunu değiştirdiğini açıkladı, sene başından bu yana oldukça zor günler geçiren ve hisselerinin değeri %25 oranında düşen şirketin hisseleri bu sabah açılışta %15,3 yükseldi,bu da yatırımcıların yeni CEO’ya güvendiklerini gösteriyor.
Bu sabah itibariyle petrol fiyatlarına baktığımızda yükseliş görüyoruz. Başkan Trump’un Suudi Arabistan Kralı Salman’la beraber İran’a önümüzdeki ay uygulanması planlanan yaptırımları açıklamasının ardından fiyatı yükselen petrolün varili, 73,4 dolardan satılıyor. Suudi Arabistan İran’a yapılacak yaptırımlar yüzünden daha çok petrol üretmeyeceğiniaçıkladı. Uzmanlar petrolün varilinin yıl sonuna kadar 100 dolara çıkacağını tahmin ediyor.
Bu hafta Cuma günü, Eylül ayı istihdam raporu açıklanacak, piyasalar için çok büyük önem taşıyan bu veri Amerika’nın ekonomik durumunun nabzını tutuyor. Uzmanlar Florence Kasırgası’nın ardından Eylül ayında da istihdamın arttığını düşünüyorlar. Wall Street Journal gazetesi, tarım dışı istihdamın 185 bin civarında olduğunu, işsizliğinse %3,8’e düştüğünü bildiriyor.
