İsrail, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) Filistin topraklarında faaliyet göstermesini ciddi şekilde kısıtlayabilecek bir yasayı kabul etmesinin ardından tepkiyle karşılaştı.
UNRWA olarak bilinen kuruluş Gazze'deki en büyük yardım sağlayıcısı konumunda. İsrail uzun zamandır kuruluşu militan bağlantıları olmakla suçluyor ancak UNRWA bu iddiaları reddediyor.
ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield Salı günü yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze'deki "feci insani krizi" ele almadığını, Washington'un İsrail'in durumu iyileştirmesi ya da ABD askeri yardımında olası kısıtlamalarla karşı karşıya kalması için koyduğu son tarihin yaklaştığını söyledi.
BM Güvenlik Konseyi'nde konuşan Thomas-Greenfield, “İsrail'in sözleri sahada eylemle eşleşmelidir. Şu anda bu gerçekleşmiyor. Bu durum derhal değişmeli” dedi.
ABD, müttefiki İsrail'e 13 Ekim'de gönderdiği bir mektupta 30 gün içinde adım atması gerektiğini belirtmişti.
Thomas-Greenfield bugünkü konuşmasında, “ABD, İsrail'in Gazze'nin tamamına, özellikle de kuzey bölgesine ve özellikle de kış mevsimi yaklaşırken, gıda, ilaç ve diğer malzemelerin girmesine izin vermesi ve bunları dağıtan işçileri koruması gerektiğini açıkça ifade etti” dedi.
Thomas-Greenfield'in açıklamaları, Norveç'in BM Genel Kurulu'na İsrail'in, BM'nin, uluslararası yardım gruplarının ve devletlerin Filistinliler’e insani yardım sağlamasını engelleyerek uluslararası hukuku ihlal edip etmediği konusunda Uluslararası Adalet Divanı'ndan görüş isteyen bir karar tasarısı sunacağını açıklaması üzerine geldi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de bu ayın başlarında yaptığı açıklamada İsrail'in UNRWA'yı engelleme girişiminin uluslararası hukuku ve BM'nin kuruluş sözleşmesini ihlal edeceğini belirtmişti. Guterres, Salı günü İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'ya mektup yazarak endişelerini dile getirdi.
İsrail geçtiğimiz haftalarda Gazze Şeridi’nde kuzeye yapılan yardımları da keskin bir şekilde kısıtlamış ve müttefiki ABD’nin daha fazla insani yardım yapılmamasının askeri yardımların azalmasına yol açabileceği uyarısıyla karşılaşmıştı.
Filistinliler İsrail'in, kuzeydeki sivil nüfusa tahliye emri verilmesini, yardımların kesilmesini ve orada kalan herkesin militan olarak kabul edilmesini öneren bir grup eski general tarafından önerilen bir planı uygulamaya koymasından korkuyor.
İsrail ordusu böyle bir planın uygulanacağı iddialarını reddederken hükümet ise bu konuda net bir açıklama yapmadı.
Konuyla ilgili açıklama yapan BM çocuk ajansı UNICEF’in bir sözcüsü de kararın “çocukları öldürmek için yeni bir yol bulunduğu anlamına geldiğini” söyledi.
Pazartesi günü İsrail parlamentosu, Hamas’la işbirliği yapmakla suçladığı UNRWA'nın İsrail topraklarında faaliyet göstermesini yasaklayan ve ajansla tüm bağları kesen iki yasayı kabul etti.
İsrail hem Gazze'ye hem de işgal altındaki Batı Şeria'ya erişimi kontrol ederken, ajansın burada nasıl faaliyet göstermeye devam edeceği belirsizdi.
İlgili Haberler İsrail, BM'nin Filistinliler'e yardım ajansı UNRWA'nın ülkede faaliyet göstermesini yasakladı
“UNRWA’nın yerini alabilecek bir alternatif yok”
UNRWA Başkanı Philippe Lazzarini Salı günü gönderdiği bir mektupta, kuruluşun İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde yardım operasyonlarının çökme riski altında olduğunu söyledi.
Lazzarini, “Ajansa uygulanabilir bir alternatifin yokluğunda, bu (İsrail) tedbirler Filistinliler’in acılarını daha da arttıracaktır” dedi.
UNRWA Gazze, Batı Şeria, Ürdün, Lübnan ve Suriye'deki milyonlarca Filistinli’ye eğitim, sağlık ve diğer alanlarda yardım sağlıyor. İsrail ile uzun zamandır gergin ilişkileri olan UNRWA'nın ilişkileri, İsrail ile Filistinli militan grup Hamas arasında Ekim 2023'te Gazze'de başlayan savaştan bu yana keskin bir şekilde kötüleşti.
Salı günü Güvenlik Konseyi'nde İsrail'in BM Büyükelçisi Danny Danon UNRWA'yı “insani yardım ajansı olarak kamufle edilmiş bir terörist paravan” olmakla suçladı ve “maaş bordrosu bir yardım kuruluşundan ziyade en çok arananlar listesine benziyor” dedi.
Danon, “UNRWA teröristlere koruma sağlamaya devam ederken, İsrail Gazze halkına insani yardım ulaştırmak için yoğun bir şekilde çalışıyor” dedi.
BM Ağustos ayında yaptığı açıklamada, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısına karışmış olabileceği düşünülen dokuz UNRWA çalışanının görevlerine son verildiğini belirtmişti. Ardından Lübnan'da geçen ay bir İsrail saldırısında öldürülen bir Hamas komutanının UNRWA'da çalıştığı ortaya çıktı.
Thomas-Greenfield Salı günü BM Güvenlik Konseyi’ndeki konuşmasında, UNRWA’nın kilit rolüne dikkat çekerek, “Şu anda Gazze'ye gıda ve diğer hayat kurtarıcı yardımların ulaştırılması konusunda UNRWA'nın alternatifi olmadığını biliyoruz. Dolayısıyla bu yasanın uygulanmasına ilişkin endişelerimiz var” dedi.
Yardım grupları da, İsrail'in kuruluşunu çevreleyen 1948 savaşından bu yana kaçan milyonlarca Filistinli mülteciye ve onların torunlarına eğitim, sağlık ve acil yardım sağlayan UNRWA'nın yerine hemen bir alternatif bulunmadığı konusunda uyarıda bulundu.
İsrail’in UNRWA’ya kısıtlamalar getiren yeni yasasının kapsamındaki Gazze’de nüfusun çoğunluğunu Filistinli mülteci aileler oluşturuyor.
İsrail, UNRWA'ya Hamas'ın sızdığını, militan grubun yardımları hortumladığını ve BM tesislerini kendi faaliyetlerini gizlemek için kullandığını iddia ediyor, ancak bu iddialar BM ajansı tarafından reddediliyor.
UNICEF sözcüsü James Elder, UNRWA'nın çalışmalarının askıya alınmasının “Gazze'deki insani yardım sisteminin çökmesine neden olacağını” ve UNICEF'in “hayat kurtaran malzemelerin dağıtımını etkin bir şekilde yapamaz hale geleceğini” söyledi.
Elder bu durumun aşı, kışlık giysi, hijyen kiti, sağlık kiti, su ve yetersiz beslenmeyle mücadele için kullanıma hazır tedavi edici gıda sevkiyatını engelleyeceğinin altını çizdi.
İsrail’e düzenlenen 7 Ekim saldırısında Hamas tarafından rehin alınan yaklaşık 250 kişi arasında yaklaşık 100’ü hala Gazze’de tutuluyor ancak bunların yaklaşık üçte birinin öldüğü tahmin ediliyor.
Hamas’ın 7 Ekim saldırısında 1200 sivil öldürüldü. Filistinli yerel sağlık yetkililerine göre İsrail'in misilleme saldırısı 43 binden fazla Filistinli’nin ölümüne neden oldu.
Gazze Şeridi’nde 2,3 milyonluk nüfusun yaklaşık yüzde 90'ı, çoğu zaman birden fazla kez olmak üzere evlerinden oldu.