ABD Başkanı Joe Biden, Anayasa Mahkemesi’nden emekli olmaya hazırlanan Yargıç Stephen Breyer’ın yerine, mahkemeye ilk siyah kadın yargıcı atamayı hedeflediğini açıkladı. Biden, bunun ABD için “fazlasıyla gecikmiş bir adım” olduğuna da vurgu yaptı.
83 yaşındaki hakim Stephen Breyer emeklilik kararını Başkan Biden’a hitaben bir dilekçeyle bugün halka açıkladı. Breyer, Biden’a hitaben kaleme aldığı mektupta, adli dönemin sonunda emekli olmayı planladığını belirtti. Bu, yerine geçecek ismin Senato’da da onaylanması durumunda Breyer’ın Haziran ayının sonunda görevini tamamlamış olacağı anlamına geliyor.
Biden bugün Beyaz Saray’da Breyer’ın katılımıyla bir toplantı düzenledi. Anayasa Mahkemesi’ne yeni yargıç atama sürecinin “itinayla” ilerletileceğini söyleyen Biden, “Yargıç Breyer’ın fazilet ve nezaket mirasına yakışır bir adaya seçeceğim” dedi.
Biden, “Bir tanesi hariç herhangi bir seçim yapmadım. Aday göstereceğim kişinin olağanüstü özellikleri, karaktere, tecrübe ve namusa sahip biri olacak ve bu kişi ABD Anayasa Mahkemesi’ne aday gösterilen ilk siyah kadın yargıç olacak. Bunun, fazlasıyla gecikmiş bir adım olduğunu düşünüyorum” şeklinde konuştu.
ABD’nin en yüksek mahkemesi olan Anayasa Mahkemesi’ne siyah bir kadın yargıcı aday göstermek Başkan Biden’ın başkanlık seçimi kampanyalarında verdiği vaatler arasındaydı.
Breyer’ın 27 yılın ardından emekli olması, Biden’a başkan olduğundan bu yana ilk kez 9 üyeli Anayasa Mahkemesi’ne atama yapma şansını veriyor. Eski Başkan Donald Trump, başkanlık yaptığı dört yıl içinde Anayasa Mahkemesi’ne 3 yargıç atadı.
Muhafazakar eğilimdeki hakimlerin liberal hakimler karşısında 3’e 6 çoğunlukta olduğu mahkemede Breyer’ın emekliliği, bu dengeyi değiştirmeyecek.
Biden’ın muhtemel adayları kimler?
Beyaz Saray’daki toplantıda konuşan Breyer, ABD gibi çeşitlilik içeren bir toplumda anlaşmazlıkların hukukun üstünlüğüne başvurarak çözülmesinin önemine vurgu yaptı. 18’inci yüzyılda oluşturulan ABD Anayasası’nı elinde tutarak konuşmasına devam eden Breyer, “Halk bu Anayasa’yı kabul etti ve hukukun üstünlüğünün öneminde karar kıldı” dedi.
Senato’da çoğunluğu kılpayı ellerinde tutan Demokratlar, Biden’ın aday göstereceği hakimin görevine bir an önce geçebilmesi için onay sürecini hızlı bir şekilde yürütmeyi planlıyor.
Biden’ın kimi aday gösterebileceği ile ilgili bazı tahminler mevcut. Geçmişte Breyer’ın hukuk danışmanlığını yapan ve geçen yıl Senato onayıyla etkili bir ABD temyiz mahkemesine atanan Ketanji Brown Jackson ve California Yüksek Mahkemesi’nde görev yapan Leondra Kruger bu isimler arasında. Biden’ın Washington’da bir temyiz mahkemesine halihazırda aday gösterdiği Güney Carolinalı bölge hakimi Michelle Childs da üçüncü bir olasılık.
Anayasa Mahkemesi’nin en yaşlı hakimi olan Breyer, Demokrat Partili eski Başkan Bill Clinton tarafından göreve atanmıştı. Breyer, özellikle kürtaj hakkı ve sağlık hizmetine erişim, LGBTi bireylerin haklarının korunması ve idam cezasının anayasal çerçevede sorgulanmasına yönelik önemli mahkeme kararlarını kaleme almasıyla tanınıyor.
Demokrat Kongre üyeleri, emekli olma kararı alarak Biden’a daha genç bir hakim adayı gösterme şansını tanıdığı için Breyer’a takdir mesajları iletti. Amerika’da Anayasa Mahkemesi hakimleri ömür boyu görevde kalma hakkıyla atanıyor.
