Birleşmiş Milletler (BM) gıda dairesi dünya gıda fiyat endeksinin Mart ayında da gerileyerek 12 ay art arda düştüğünü açıkladı. Böylece gıda fiyat endeksi geçen yıl aynı dönemki rekor seviyesinden yüzde 20,5 düşmüş oldu.
Küresel düzeyde ticareti en çok yapılan ürünleri takip eden Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) fiyat endeksi Şubat ayındaki 129,7 puanın ardından geçen ay ortalama 126,9 puan oldu. Bu, endeksin 2021 Temmuz ayından bu yana en düşük seviyesi.
FAO, arzdaki bolluğun, bastırılmış ithalat talebinin ve Ukrayna tahılının Karadeniz yoluyla güvenli bir şekilde ihracına izin veren anlaşmanın biraraya geldiğinde gıda fiyat endeksindeki düşüşe katkıda bulunduğunu söyledi.
FAO, endeksteki düşüşün, şeker ve et fiyatlarındaki artışları dengeleyen tahıl, bitkisel yağlar ve süt ürünleri fiyatlarındaki düşüşü yansıttığını söyledi.
FAO'nun baş ekonomisti Maximo Torero, "Fiyatlar küresel düzeyde düşse de hala çok yüksek ve iç piyasalarda artmaya devam ederek gıda güvenliğine ek tehdit oluşturuyor" dedi.
Bu durumun özellikle net gıda ithal eden gelişmekte olan ülkelerde böyle olduğunu belirten Torero, bunda para birimlerinin ABD Doları ve Euro karşısında değer kaybetmesinin ve artan borç yükünün etkili olduğunu söyledi. FAO tahıl fiyat endeksi Mart ayında aylık bazda yüzde 5,6, buğday yüzde 7,1, mısır yüzde 4,6 ve pirinç yüzde 3,2 düştü.
Bitkisel yağlar yüzde 3,0 düşerek endeksin 2022 yılının Mart ayındaki seviyesinden yaklaşık yüzde 47,7 düştü. Süt ürünleri endeksi ise yüzde 0,8 geriledi.
Aksine şeker, Hindistan, Tayland ve Çin'de azalan üretim beklentileri nedeniyle yüzde 1,5 artarak 2016 yılının Ekim ayından bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Et fiyat endeksi ise yüzde 0,8 arttı.
Tahıl arzı ve talebiyle ilgili ayrı bir raporda FAO, 2023'te dünya buğday üretimi tahminini arttırmıştı. Şu anda 786 milyon ton olan buğday üretimi 2022 seviyesinin yüzde 1,3 altında. Ancak bu yine de kayıtlardaki ikinci en yüksek rakam.
FAO'ya göre Asya'da ekili alanların rekor düzeyde olması beklenirken, kuraklık koşulları Kuzey Afrika ve Güney Avrupa'yı etkiliyor. FAO 2022'deki dünya tahıl üretimi tahminini ise bir önceki yıla göre sadece yüzde 1,2 düşüşle 2,777 milyar tona yükseltti. Dünya pirinç üretimi, 2022/23'te 516 milyon ton olarak görüldü ve bu da 2021/2022 hasat dönemi rekorunun yüzde 1,6 altında kalıyor.
FAO, 2022/23 döneminde dünya tahıl tüketiminin 2021/22'ye göre yüzde 0,7 düşüşle 2,779 milyar ton olduğunu söyledi.
2022/2023 mevsim kapanışına kadar dünya tahıl stoklarının açılış seviyelerinden yüzde 0,3 azalarak 850 milyon tona düşmesi bekleniyor.
