ABD’nin Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nden çekilme kararını dün resmen açıklamasının ardından alınan karara tepkiler sürüyor.
Kararın açıklanmasının hemen sonrasında, Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stephane Dujarric yazılı bir açıklama yaptı. Sözcü Dujarric, "Genel Sekreter, ABD'nin İnsan Hakları Konseyi'nde kalmasını fazlasıyla tercih ederdi. Birleşmiş Milletler’in insan hakları yapılaşması, dünya çapında insan haklarının teşviki ve korunmasında çok önemli bir rol oynamaktadır'' dedi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd el Hüseyin, Twitter hesabından yaptığı açıklamada ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley’in açıkladığı kararı,”hayal kırıklığı yaratan sürpriz bir haber” olarak değerlendirdi.
BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı Vojislav Suc, da, ABD’nin konsey üyeliğinden ayrılmasıyla oluşacak boşluk konusunda BM Genel Kurulu’nun özel bir oturumda konuyu tartışması gerektiğini savundu.
AB: “Karar ABD’nin öncü demokrasi destekçi rolünü itibarsızlaştırma riski taşıyor “
ABD’nin ayrılık kararına Avrupa Birliği de tepki gösterdi. Avrupa Birliği, Trump yönetiminin ABD’yi İnsan Hakları Konseyi'nden çekme kararını ülkenin dünya sahnesindeki öncü demokrasi destekçisi rolünü itibarsızlaştırabilecek riskli bir karar olarak değerlendirdi.
AB, ABD'nin insan haklarının korunmasında “her zaman ön planda” olduğunu ve kuruldaki bloğun “güçlü ortağı” olduğuna dikkat çekti.
İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson ise ABD’nin konseyden çekilme kararını “oldukça üzücü bir karar” olarak değerlendirdi.
İnsan Hakları Konseyi’nin 38. Oturumunda ABD’nin kararı tartışıldı
Cenevre’de devam eden 38’inci İnsan Hakları Konseyi oturumuna katılan bazı üye ülkelerin temsilcileri de ABD’nin almış olduğu ayrılık kararını eleştirdi.
Avusturalya’nın BM Cenevre Daimi Temsilci Yardımcısı Elizabeth Wilde, yaptığı açıklamada, “ABD’nin BM İnsan Hakları Komisyonu ile endişelerine katılsak da tüm kusurlarına rağmen konseyi desteklemeyi sürdüreceğiz” dedi.
Slovenya Başkanı Borut Pahor, ABD’nin konseyden ayrılma kararı almasının insan haklarına değer veren BM, ABD ve herkes için “ kötü bir haber” olarak değerlendirdi.
ABD’nin kötü insan hakları sicili ile konsey üyesi olmasını şiddetle eleştirdiği Çin’in Daimi Temsilcisi Yu Jianhua, ABD’nin ayrılık kararı alması nedeniyle hayal kırıklığı yaşandığını ifade etti.
İnsan hakları örgütlerinden karara tepki
Uluslararası insan hakları kuruluşları, ABD’nin BM İnsan Hakları Konseyi’nden ayrılma kararını yeniden gözden geçirmesini istedi.
İnsan hakları ve özgürlükler konusunda uluslararası alanda çalışan 12 sivil toplum örgütü, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya hitaben bir mektup kaleme aldı.
Mektupta, ABD’nin BM İnsan Hakları Komisyonu’ndan ayrılma kararının kabul edilemez olduğu, kararın Amerika’nın savunduğu insan hakları değerleriyle hiç bir şekilde örtüşmediği kaydedildi.
Kararın ABD’nin dünyada yıllardır sürdürdüğü ve savunduğu politikalarla uyuşmadığı, ayrılık kararının ABD’nin ulusal çıkarları ve ülkenin ulusal güvenliğini için sorun teşkil edebileceği ifade edildi.
İnsan hakları kuruluşlarının ortak kaleme aldığı mektupta, ”ABD Dışişleri Bakanlığı’nı bu kararı yeniden gözden geçirmeye, BM İnsan Hakları Konseyi'ne 2019 yılında yeniden seçilmeye ve İnsan Hakları Konseyi'ndeki reformları sürdürmeye devam etmeye çağırıyoruz” denildi.
HRW: “Karara şaşırtıcı değil”
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ABD’nin Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi'nden çekilme kararının ülkeyi insan haklarını korumak için yapılan küresel girişimlerden ayrıştıracağını belirtti.
HRW Direktörü Kenneth Roth, ABD Başkan Trump'ın göreve gelmesinden itibaren ülkenin insan haklarından giderek koptuğunu belirterek, “ABD’nin BM İnsan Hakları Komisyonu’ndan ayrılma kararı şaşırtıcı olmadı… ABD, Suriye’deki sivillerin, Mynmar’daki etnik azınlıkların acılarını görmeme kararı aldı” dedi.
BM İnsan Hakları Konseyi 2006 yılında kuruldu
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, BM İnsan Hakları Komisyonu'nun yerine 2006 yılında kuruldu. BM çerçevesinde yeni kurulan konsey, insan hakları ihlallerinin sıkça yaşandığı ülkeleri de üyeliğe almasıyla eleştirildi.
2003 yılında yapılan seçimlerde Çin, Rusya, Suudi Arabistan, Cezayir ve Yemen gibi ülkelerin üç yıllığına konsey üyeliğine seçilmesi küresel insan hakları organizasyonlarının şiddetli tepkisine yol açtı.
47 ülkenin üye olduğu konsey seçimleri her üç yılda bir yapılıyor. ABD 2009 yılında yapılan seçimlerde konsey üyeliğine seçilmişti. ABD 12 yıl önce kurulan konseyden çekilen ilk ülke oldu.
Geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi'nde (ECOSOC) yapılan İnsan Hakları Konseyi üyelik seçimlerinde, Arnavutluk, Tunus, Fransa, Guyana, Japonya, Uganda, Yunanistan, Slovenya ve Şili yeni üyeliğe seçilmişti.
