Almanya’da yeni koalisyon hükümetinin oluşturulması için görüşmelere başlayan Birlik Partileri CDU/CSU ile sosyal demokrat SPD, savunma ve altyapı harcamaları için 500 milyar Euro’luk yeni bir özel fon oluşturulacak.
Almanya'da kurulacak yeni hükümetin ortakları olmaya hazırlanan Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri ile Sosyal Demokrat Parti (SPD), ülkenin savunma ve altyapı harcamalarını finanse etmek amacıyla tarihi bir borçlanma kararına imza attı.
Yapılan açıklamaya göre, finansman için 500 milyar Euro’luk bir altyapı fonu oluşturulacak ve belirli savunma harcamaları için anayasal borç freni gevşetilecek.
CDU/CSU ve SPD liderleri tarafından Berlin'de düzenlenen ortak basın toplantısında açıklanan mutabakat çerçevesinde, 2009 yılında yürürlüğe giren ve Almanya’nın bütçe açığını gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 0,35’i ile sınırlandıran borç freni mekanizmasında önemli bir reform yapılacak.
Anayasa'da değişiklik öngörülüyor
Savunma harcamalarının bu kuralların dışında tutulması için Anayasa’da değişiklik öngörülüyor. Başbakan olması beklenen CDU lideri Friedrich Merz kararı "Özgürlüğümüz ve barışımız tehdit altındayken, 'ne gerekiyorsa yapmalıyız' ilkesi savunmamız için de geçerli olmalı" sözleriyle savundu.
Friedrich Merz, "Güvenliğimiz ve ekonomik istikrarımız için gerekli önlemleri almak zorundayız. Borç freninin modernize edilmesi, geleceğe yönelik yatırımları mümkün kılacaktır" dedi.
Düzenleme, Almanya’nın savunma harcamalarını NATO yükümlülükleri doğrultusunda arttırmasını sağlayacak.
Mevcut GSYİH rakamları temel alındığında, düzenlemeyle 45 milyar Euro’yu aşan savunma harcamaları borç freninden muaf tutulacak; yani GSYİH'nin yüzde 1'ini aşan tüm savunma harcamaları bundan sonra devlet bütçesinden değil ek borçlanma yoluyla finanse edilecek. Bu borçlanma için herhangi bir üst sınır belirlenmeyecek.
Almanya'nın önde gelen ekonomistleri, önümüzdeki yıllarda Alman Silahlı Kuvvetleri’nin (Bundeswehr) modernizasyonu için yaklaşık 400 milyar Euro’ya ihtiyaç duyulacağını hesaplamıştı.
"Atılan tarihi bir adımdır"
Anlaşmanın bir diğer kritik ayağı, Almanya’daki altyapı yatırımlarının yenilenmesi için oluşturulacak 500 milyar Euro’luk özel fon oldu.
Hükümet yetkilileri bu fonun köprüler, yollar, raylı sistemler ve okullar gibi temel kamu altyapılarının modernizasyonu için kullanılacağını belirtti.
SPD Eş Başkanı Lars Klingbeil, "Ülkemiz, altyapısının çöküşüyle karşı karşıya. Bu fon, Almanya’nın tekrar işlerlik kazanması için atılan tarihi bir adımdır" dedi.
Söz konusu anlaşmanın yasalaşabilmesi için Federal Meclis’te Anayasa değişikliği gerekiyor.
CDU/CSU ve SPD, borç freni düzenlemesinin değiştirilmesi için önümüzdeki hafta Federal Meclis’e resmi bir önerge sunacak. Ancak, anayasal değişiklik için mecliste üçte iki çoğunluğun sağlanması gerekiyor ve bu da Yeşiller ve muhalefetteki diğer partilerin desteğini zorunlu kılıyor.
Yeşiller Partisi Eş Başkanı Felix Banaszak, CDU ve CSU’nun seçim kampanyalarındaki borç karşıtı söylemlerinden geri adım attığını belirterek, "Merz ve Söder seçim döneminde verdikleri sözleri tamamen tersine çevirdi. Ancak, biz de kapsamlı bir borç freni reformuna ihtiyacımız olduğunu uzun süredir savunuyoruz" ifadelerini kullandı.
AfD'den sert tepki
Muhalefetin en güçlü partisi Almanya için Alternatif (AfD) partisi alınan borçlanma kararına sert tepki gösterdi.
AfD Eş Başkanı Alice Weidel, CDU lideri Friedrich Merz’i hedef alarak, "Neredeyse 1 trilyon Euro yeni borç yapıyor ve bunu ‘varlık’ olarak adlandırıyor. Merz seçim kampanyasında seçmenlere her kelimesiyle yalan söyledi. AfD, hükümet olduğunda kırmızı kalemi eline alacak ve yalnızca ülkemizin ve vatandaşlarımızın çıkarına olan harcamaları yapacak" ifadelerini kullandı.
Birlik Partileri ve SPD’yi koalisyon yolunda yakınlaştıran anlaşma, Almanya’nın 1990’dan bu yana en büyük ekonomik krizlerinden biriyle mücadele ettiği bir dönemde gerçekleşti.
Ülkenin ekonomisi, 2023’te yüzde 0,3, 2024’te ise yüzde 0,2 daraldı ve üst üste iki yıl resesyon yaşadı. Uzmanlar, altyapı yatırımları ve savunma harcamalarına ayrılacak ek fonların, ekonomiyi canlandırma potansiyeli taşıdığını belirtiyor.
Öte yandan, ABD’de Donald Trump’ın Avrupa’daki güvenlik harcamalarını azaltma yönündeki politikaları da Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını arttırma gerekliliğini gündeme getirdi. Almanya’nın NATO içindeki yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için, bu borçlanma hamlesinin kaçınılmaz olduğu yorumları yapılıyor.
Yeni hükümetin kurulma süreci devam ederken, tarafların borç freni reformunun yasalaşması için diğer partilerle görüşmelerini sürdüreceği belirtiliyor.
CDU/CSU ve SPD 6-7 Mart tarihlerinde bütçe, göç, iç güvenlik ve rekabetçilik gibi konuları ele almak üzere yeniden biraraya gelecek. Merz, Almanya’nın karşı karşıya olduğu büyük sorunlar nedeniyle zaman kaybetmek istemediğini belirterek, hükümeti Nisan ayındaki Paskalya tatiline kadar kurmayı hedeflediğini duyurmuştu.
Forum