BERLİN - 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, kadınların sosyal, kültürel ve siyasi alanlardaki kazanımlarının dünya genelinde kutlandığı, ama aynı zamanda tartışıldığı bir gün.
Bugün kadınların sorunlarına dikkat çekilmesi açısından da önemli bir tarih. Kadınların en büyük sorunlardan biri olan fırsat eşitliği, birçok ülkede çoğu kez sadece kağıt üzerinde kalırken, bazı ülke ise halen kadınla erkek arasındaki eşitliği kategorik olarak reddediyor.
Avrupa’nın refah seviyesi en yüksek ülkelerinden Almanya'da kadınlar, Alman Anayasası’nın üçüncü maddesine göre erkeklerle eşit haklara sahipler.
Almanya’da yaşayan kadınlar diğer birçok ülkedeki kadınlarla karşılaştırıldığında toplumda daha görünür hale gelmiş durumda, ancak burada da ayrımcılık, eşitsizlik, şiddet ve baskılarla karşı karşıya kalmaya devam ediyor.
Gelirlerin denk hale getirilmesi, daha fazla kadının kariyer fırsatına sahip olması ve çocuk izni ya da yarı zamanlı çalışma gibi sorunlar bu bağlamda tartışılan konulardan sadece bazı örnekler.
Ancak erkek şiddeti de gündemden inmeyen bir problem. 2021 verilerine göre, Almanya'da erkekler tarafından öldürülen kadın sayısı 113. Türkiye’de ise bu sayı en az 300 olarak kayıtlara geçmiş durumda.
Almanya’da kadınların yüzde 36’sı fiziksel ve cinsel şiddete maruz kaldıklarını söylerken, bu kapsamda polis kayıtlarına geçen vaka sayısı 2021 verilerine göre en az 143 bin.
TBMM'de kurulan Kadına Yönelik Şiddetin Nedenlerini Araştırma Komisyonu’nun raporları, Türkiye'de ise her 10 kadından 4'ünün yaşamının bir döneminde şiddete maruz kaldığını ortaya koyuyor.
Aynı işe eşit olmayan maaş
Eşitlik konusunda en önemli kıstaslardan biri olan aynı işe aynı maaş konusunda da, Almanya’da aşılamayan bir uçurum söz konusu.
Aynı işi yapan ve aynı iş yerinde çalışan kadınlara Almanya’da erkeklerden ortalama yüzde 19 daha az ücret ödenmekte. Avrupa genelinde ise bu oran yüzde 14.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ise, Türkiye’de kadın-erkek arasındaki ücret eşitsizliği yüzde 20 seviyelerinde. Bu, aynı işi yapan erkek 100 lira kazanırken kadının kazancı 80 lirada kalması anlamına geliyor.
Cinsiyete dayalı ücret eşitsizliğinde dünyada en kötü ülkeler sırasıyla Güney Kore (yüzde 37), Japonya (yüzde 25) ve Estonya (yüzde 24).
Almanya’da yönetici kadrolarının büyük çoğunluğunu da hala erkekler oluşturuyor. Söz konusu kadroların sadece yüzde 7,8’inde kadınlar yer alıyor. Yasal düzeyde eşitlik için bir dizi önlem alınmasına karşın, sigortasız ve güvencesiz işlerde çalışanların çoğunu da, yüzde 62 oranıyla kadınlar oluşturuyor. Yaşlılıkta yoksulluktan da kadınlar çok daha fazla oranda etkileniyor. Emeklilik maaşları arasındaki ortalama fark yüzde 53’e varıyor.
Alman Parlamentosu’nda kadın oranı yüzde 35
Almanya’da kadınların siyasette temsili kuşkusuz çok sayıda ülkeyle kıyasladıkta önemli bir paya sahip. Hatırlanacağı gibi, Angela Merkel 2005’den 2020’ye kadar başbakanlık koltuğunda oturdu ve defalarca dünyanın en etkin siyasetçilerinden biri olduğunu kanıtladı.
Bugün ise Annalena Baerbock, Dışişleri Bakanı olarak Almanya’nın uluslararası ilişkilerini belirliyor ve yönlendiriyor. Olaf Scholz’un başkanlığında kurulan bakanlar kurulunda, 9 erkek ve 8 kadın yer alıyor.
Ancak 26 Eylül 2021’de yapılan genel seçimlerde Federal Meclis’e giren 736 milletvekilinden sadece 257’si, yani yüzde 34,9’u kadın. Türkiye’de ise 596 milletvekilinin 104’ü kadın. Türkiye, kadın milletvekili oranında dünyadaki 192 ülke içinde 117'nci, Avrupa’da 37 ülke içinde ise sondan üçüncü sırada yer alıyor.
Kadınların eğitim düzeyi daha yüksek
Kadınların eğitim düzeyi ise Almanya ortalamasında erkeklerden daha yüksek. Yüksek öğrenim yapan kadınların oranı yüzde 45’i bulurken, erkeklerin oranı yüzde 36’da. Türkiye’de yüksek öğrenim gören kadınların oranı ise yüzde 18,5.
Kadınlar Günü nedeniyle bir açıklama yapan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, eşitlik mücadelesinde geçmiş dönemlerde önemli gelişmeler kaydedildiği halde, Almanya’da kadın-erkek eşitliğinin hala gereken düzeyde olmadığını söyledi.
Scholz, şirketlerin, kurum ve kuruluşların yönetim kurullarında, denetleme kurullarında kadın oranın hala çok düşük olduğunu, fakirlikten kadınların daha çok etkilendiğini, kadınlara erkeklerden daha düşük ücret ödendiğini belirtirken, "Bunu kabul etmek mümkün değil" dedi.
Almanya'da kadın-erkek eşitliği olup olmadığına dair yapılan bir anket, kadınlarla erkekler arasında bu konuda görüş ayrılığı yaşandığını ortaya koydu. "Almanya'da erkek ve kadınlar eşit mi?" sorusunu yanıtlayan kadınların sadece yüzde 32'si bu soruyu "evet" ya da "genellikle evet" diye yanıtladı, bu oran erkek katılımcılarda yüzde 57 oldu. Ancak kadınların yüzde 63'ü aynı soruya "hayır" ya da "genellikle hayır" cevabını verirken, bu doğrultuda görüş bildiren erkeklerin oranı ise yüzde 39'da kaldı.
