24 Haziran’da yapılacak, Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerinde çıkacak sonuçlarla ilgili çeşitli farklı görüş ve olası sonuçlarla ilgili tartışmalar sürüyor.
New York Pratt Üniversitesi öğretim üyesi ve kırk yılı aşkın bir süredir aktif olarak siyasetle uğraşan siyaset sosyoloğu Dr. Kumru Toktamış, 24 Haziran seçimlerinin sonuçlarını meydanları dolduranlardan daha çok ortalıkta görünmeyenlerin şekillendireceğini söyledi.
Kürt seçmenlerin 24 Haziran’da yapılacak seçimlerin kaderini belirleyeceğini belirten Toktamış, Güneydoğu’da muhafazakar Kürt seçmenlerin sayısının HDP’ye oy veren Kürt seçmenlerden fazla olduğunu öne sürdü.
Toktamış, “Kürt illerinden gelecek oylar HDP’nin barajı aşmasına yetmeyecektir. HDP, barajı aşmak için batı illerinden de oy almak zorunda” diye konuştu.
Amerika’nı Sesi’nin 24 Haziran seçimleriyle ilgili çeşitli sorularını yanıtlayan Toktamış, “Muharrem İnce’nin kucak açan meydan konuşmalarını, Selahattin Demirtaş’tan gelen ufak tefek ama derinlemesine anlamlı metinlerini izleyenlerde, Erdoğan yönetiminin sonuna gelindiğine dair çok önemli bir umut ışığı uyanmakta olduğunun farkındayım. Meydanlarda görülmekte olan coşku ve tepkilerini ben de yakından izlemeye çalışıyorum. Ancak bu seçimin sonuçlarını meydanları dolduranlardan çok pek ortalıkta görünmeyenler şekillendirecek diye düşünüyorum” dedi
“CHP’nin oylarının artması parlamentoda bir kazanç sağlamıyor”
Toktamış, CHP’nin oylarının birkaç puan artmasının parlamentoda bir kazanç ifade etmediğini kaydederek, HDP’nin barajı geçmesinin öneminin AK Parti ve MHP tarafından çok iyi bilindiği, HDP’nin barajı geçmesi halinde Cumhur İttifakı’nın 60 kadar milletvekili kaybedeceğini söyledi.
Toktamış, “Erdoğan ve AK Parti karşıtlarının, sosyal medyada rastladığım bir ifadeyle, ‘İsviçre çakısı gibi’ düşünmeye davet edildiklerini ve ideolojik bağlılıktan çok araçsal bir akılla düşünerek oy vermeye çağrıldıklarını biliyoruz. Bu araçsal akıl basit bir aritmetik hesaplamaya işaret ediyor. CHP’ nin oylarının Türkiye genelinde 1,5-2 oynaması. Bu artış CHP ye parlamentoda hiç bir kazanç sağlamıyor. Ancak HDP’nin barajı geçmesi ile AKP-MHP 60 kadar milletvekilliğini kaybediyorlar. Bu durumu AK Parti, MHP ve HDP gayet iyi biliyor ve anlıyorlar. ‘Peki CHP bu doğrultuda bugüne kadar ne yaptı?’ Bu bir sorudur. Bu mevzu şu anda CHP tabanının ferasetine kalmış durumda” dedi.
“Muhafazakar Kürt seçmen AK Parti’den vazgeçmeyecek”
Toktamış, Güneydoğu’daki muhafazakar Kürt seçmen sayısının HDP’nin tabanında yer alan seçmen sayısından fazla olduğuna işaret etti, “Muhafazakar Kürt seçmen AK Parti’ye oy vermekten vazgeçmeyecek” dedi.
Toktamış sözlerini şöyle sürdürdü, “Açık olan şu ki, Erdoğan ve AK Parti uçurumun eşiğinde ve kaybetmek üzere olduklarının bilincinde olarak pragmatik politikalar belirliyorlar. HDP ve Kürt oyları bütün cepheler açısından kilit durumunda, seçimin sonucunu Kürt oyları belirleyecek. İktidar eliyle feshedilen 7 Haziran 2015 seçimlerinden sonra yaratılan şiddet ortamıyla gelen 1 Kasım 2015 seçimlerinde, HDP Kürt illerinde 450 binden fazla oy kaybetti. AK Parti, 800 bine yakın oy kazandı. Bu oynamalardan anlaşılacağı gibi Kürt illerindeki oy açısından iki büyük partinin mücadelesi seçimlerin yönünü belirleyecek. Bu partiler AKP ve HDP. Ancak bu çıplak gerçekliğin adil şartlarlar altında sürdürülemediğini biliyoruz. HDP üzerindeki yasal görünümlü veya yasa çiğneyen baskılar bir yana bölgede dönen rant politikaları, vaatler, baskı ve tehditler üzerinden şimdilik şu gözlemi yapmak mümkün. Kürt illerinin muhafazakar seçmeni ki bu nüfus HDP’ nin tabanından çok daha kalabalık bir nüfus. Bu kişiler AK Parti’den vazgeçmeyecek. “ dedi.
“Sadece Kürt oyları ile HDP’nin barajı geçmesini beklemek bir hayal”
Muhafazakar Kürt seçmenlerin AK Parti’den vazgeçmeyeceğini öne süren Toktamış, “Bu nedenle sadece Kürt oyları ile HDP ‘nin barajı geçmesini beklemek bir hayal” dedi.
Toktamış, batı illerindeki seçmenlerin oy kullanırken pragmatik bir yaklaşım içerisinde olmaları gerektiğini savundu, “Dolayısıyla AKP’nin önünü kesmeye niyetli olan batı illeri seçmenlerinin de en az AKP kadar pragmatik ve taktik oy kullanmaları gerekiyor. Batı illeri seçmenlerinin konjonktürü doğru analiz etmeleri durumunda, özellikle CHP tabanında olanların ferasetli davranması ve AKP’nin biletini kesmesi gerekiyor. Aynı laik taban, Kürt illerinden AKP ye çıkan oylara bakarak bir kez daha bağımsız Kürt politikası üretenlere anlamsız yere çıkışmaktan uzak durmalıdır. Bölgenin özgün ve karmaşık dinamiklerini anlamaktan parti yöneticileri bu kadar imtina etse de sandıkta ferasetli davranmalıdır çünkü hala çok geç değildir” diye konuştu.
“Muhalefet vizyonsuz proje yok, politika yok”
Muhalefetin AK Parti karşısında vizyonsuz olduğunu öne süren Toktamış, muhalefetin geçiş dönemiyle ilgili her hangi bir politika veya proje üretemediğini söyledi. Toktamış, iddiasını şöyle ifade etti, “Değinilmesi gereken bir başka konu da AK Parti’ye yapılan muhalefetinin vizyonsuzluğu. Hali hazırda bütün muhalefet Erdoğan karşıtlığı üstünden politika üretmeye çalışıyor. Ancak geçiş döneminin ne şekilde şekilleneceği, AK Parti döneminde yeniden yapılandırılan kamu yönetimi, iktisadi ve sosyal politikalar, hukuk sistemini gibi hayatı alanların ne şekilde dönüştürüleceği konusunda tekbir proje, hareket tarzı, prensip duymuş değiliz. İngilizce’de ‘policy’ olarak geçen biz de yanlış bir biçimde politika olarak tercüme edilen bu prensip, proje ve vizyon üretebilme kapasitesine ilişkin olarak muhalefet hiçbir şey söylememiştir. Bu şartlarda geçiş sürecinin ister istemez kaotik olması kaçınılmazken bölgesel ve küresel güçlerin AKP muhaliflerini desteklemelerini beklemek de pek mümkün değil. Akademik dünyadan örnek verecek olursam: 16-17 yıllık AK Parti iktidarının politik, iktisadi, hukuki ve sosyal analizleri dünya çapında sözü geçen araştırmacılar tarafından son derece titiz ve dikkatle yapılmakta ancak bu analizleri yeni politikalar üretmeye yönelik olarak yaratıcı bakışla gözden geçirebilmek ve ufku açık reform tezleri üretebilmek konusunda büyük bir eksiklik içindeyiz. Bu akademik sorunun siyasi ifadesi de muhalefetteki vizyon eksikliği şeklinde ortaya çıkıyor ki bu şu aşamada çok daha önemli bir sorun” dedi.
“24 Haziran seçimlerinin sonucunu muhafazakar Kürtler ve devletçilikten vazgeçemeyen Kemalistler belirleyecek”
Erdoğan’ın erken seçim çağrısı yaparken mutlaka elinin güçlü olduğunu düşündüğünü belirten Toktamış, “Sonuç olarak, ben AKP’nin hiç de zayıf bir el ile erken seçim çağrısı yapmış olduğunu düşünmüyorum. Daha çok yükselen muhalefetin önünü keserek ekonomik kriz ve bölgesel savaş konularında elini kuvvetlendirecek oldukça radikal adımlar atmak üzere seçimlere giren AK Parti’nin 1990’lı yılları andıran bir döneme doğru ülkenin rotasını çevirmiş olduğunu görüyoruz. Bugün artık devlet AK Partidir ve devlet-yurttaş ilişkisi denkleminde devletin bekasından vazgeçemeyen bütün unsurlar AK Parti’yi desteklemektedir. Bu nedenle Erdoğan döneminin kolay kolay kapanabileceğinin beklemek biraz saflık değil mi? Nihayetinde, 24 Haziran seçimlerinin sonucunu muhafazakar Kürtler ve devletçilikten vazgeçemeyen Kemalistler belirleyecek. O anlamda ben çok umutlu değilim ama seçmenlerin ferasetli davranarak bu umutsuzluğumu boşa çıkartmasını da tamamen ihtimal dışı görmüyorum. Yine de bu çizdiğim tabloyu karanlık bulanlara umut değil direnme gücü diliyorum. Antik çağların öykülerine göre umut Pandora’nın kötülükler kutusunda son kalandır. İyi bir şey olsa kötülükler kutusunda işi ne? Umutlu günler değil, direnme gücü ve doğru zamanda doğru seçimi yapma kararlığı insanlığa ateşi ve aydınlığı kazandırmıştır” dedi.
