ABD istihbaratının açıkladığı son rapora göre ‘‘Havana Sendromu’’ denilen gizemli hastalığa yakalanan bin kadar Amerikalı diplomatın ve istihbarat görevlisinin bazıları, ‘‘elektromanyetik enerji darbesi’’ ile hedef alınmış olabilir.
ABD yönetiminden yetkililer ile bağımsız uzmanlar, ‘‘elektromanyetik darbenin’’ (EMP) özellikle radyo frekansı aralığında, Amerikalı diplomatların ilk olarak 2016'da Küba’nın başkentinde yaşadıkları belirtilen kulak ağrısı, vertigo ve bazı diğer semptomları makul biçimde açıkladığını kaydetti.
Araştırmanın uzman ekibi Ulusal İstihbarat Dairesi Başkanı Avril Hanes ve CIA Başkan Vekili David Cohen tarafından biraraya getirildi.
Bazı mağdurların semptomları ise çevresel ve tıbbi koşullarla kolayca açıklanamıyor. Raporun kamuya açık özetinde bu kişilerin sayısı ise belirtilmedi.
Şu ana kadar Amerikalı diplomatlar arasında görülen Havana Sendromu vakalarına Rusya, Çin, Tacikistan ve bazı Afrika ülkelerinde de rastlandı.
2020 yılında Ulusal Bilimler Akademisi’nin bir çalışmasında benzer bulgular elde etmişti. 20 Ocak’ta ise CIA tarafından yayınlanan bir diğer raporda, anormal sağlık olaylarının arkasında Rusya ya da başka bir yabancı gücün olma olasılığının düşük olduğu belirtilmişti.
Ancak CIA’in raporunda bin vaka içinden 20 kadarının hala açıklanamadığı belirtilmişti.
Son rapor, vakaların kimin sorumluluğu olduğunu derinlemesine incelemiyor; ancak kronik rahatsızlıkları için açıklama bekleyen Amerikalı yetkililer arasında hayal kırıklığına neden olacağı tahmin ediliyor.
Rapor hakkında bilgi sahibi bir istihbarat yetkilisi gazetecilere yaptığı açıklamada ‘‘Kaynak aramadık ya da bu durumu bir yabancı rakibe veya aktöre yüklemeye çalışmadık. Nedensellik mekanizmasına bağlı kaldık’’ dedi.
‘‘Farklı dairelerin raporları çelişkili’’
Birçok hükümet dairesinden mağdurları temsil eden avukat Mark Zeid, bu durumun hükümetin bütünlük yaklaşımı içinde konuyu ele alması gerektiğini gösterdiğini söyledi ve farklı dairelerin raporlarının tutarsız hatta çelişkili olduğunu kaydetti.
Beyaz Saray Bilim ve Teknoloji Politikaları Bürosu Başkanı Eric Lander, raporu hazırlayan heyetin yaklaşık dokuz ay çalıştığını ve istihbarat raporlarıyla hasta verilerine en fazla erişimi olan grupların ilki olduğunu belirtti.
Heyet, tıbbi raporlara, doktorlarla ve mağdurlarla yapılan görüşmelere dayanarak semptomların "gerçek ve ikna edici" olduğunu tespit etti.
EMP’nin semptomların nedeni olabileceği sonucuna varan heyet, verilerde boşlukların hala bulunduğunu ancak enerjinin oluşmasının çeşitli yollarının mümkün olduğunu, bunların hepsinin kendine özgü gereksinimleri sınırlamaları ve bilinmeyenleri olduğunu belirtti.
Rapora göre radyo dalgaları, mikrodalgalar ve X ışınları gibi elektromanyetik enerji sinyallerine yanlışlıkla maruz kalan kişilerde Havana Sendromu geçiren kişilerinkine benzer semptomlar görülüyor.
Semptomlara ultrason dalgalarının da neden olabileceği belirtilen raporda bunun ancak mağdurun ultrason dalgalarına yakın olması durumunda mümkün olacağını, çünkü ultrasonun "havada ve yapı malzemelerinde zayıf bir şekilde yayıldığı’’ kaydedildi.
Raporda iş talepleri, stres ve depresyon gibi psikososyal olayların tek başına Havana Sendromu’nun semptomlarını açıklayamayacağı belirtildi.
Rapor, ABD hükümeti içinde vaka verileriyle tıbbi verilerin toplanması ve koordine edilmesi dahil, hastalığın anlaşılması, önlenmesi ve yönetilmesine yardımcı olacak önerilerde bulundu.
