Libya’da aylardır çarpışan hükümet ve muhalefet arasında bir süredir barış görüşmeleri yapıldığı haberleri alınıyor. Ancak uzmanlar iç savaşa acilen bir çözüm bulunacağı konusunda kuşkulu.
Libya’da Şubat ayından bu yana devam eden çatışmalarda bir isyancılar ilerliyor, bir Kaddafi kuvvetleri ilerliyor. NATO’nun Mart sonundan bu yana 5 binden fazla hava saldırısı düzenlemesine rağmen, çatışmalarda pek ilerleme sağlanamadı.
Bazı NATO yetkilileri, Kaddafi’nin devrilmesinin an meselesi olduğunu söyledi, ama bu tahmin hiçbir zaman gerçek olmadı.
Londra Ekonomi Okulu’ndan Alia Brahimi çatışmaları durdurmak amacıyla görüşmeler yürütülmesinden memnun. Brahimi, Libyalıların eninde sonunda kendi aralarında görüşerek bir çözüm bulması gerektiğini ve siyasi sürecin gizliden gizliye devam ettiği konusunda umudunu hiç kaybetmediğini söylüyor.
Alia Brahimi, Libya rejimi için her şeyin Kaddafi ve ailesiyle bitmediğini belirtiyor. Uzman “Aşiret reisleri, çıkarlarına dokunulmadığı sürece Kaddafi’nin çekilmesine razı olur,” diye konuşuyor. Brahimi, rejime bağlı kişilerin taraf değiştirerek, bir anlaşmaya vararak ve Kaddafi’ye bir çekilme stratejisi sunarak çözüme ulaşılabileceğini savunuyor. Uzman için bu tarz bir senaryonun sonuç vermesi görüşmeleri sürdürmekten geçiyor.
İki tarafın da ölümüne savaşmayı tercih ettiğini söyleyen Alia Brahimi, tarafların görüşerek bu durumdan kaçınabileceğini belirtiyor.
Batı’nın Libya’ya müdahalesini ilk savunanlardan biri İngiltere’nin eski Libya büyükelçisi Richard Dalton oldu. Dalton hem NATO operasyonunun, hem de isyancıların içerden baskısının Kaddafi’nin 42 yıl süren yönetimini sona erdireceğini savunuyor.
Ama eski büyükelçi Kaddafi’nin devrilmesinin iki aydan fazla sürebileceğini söylüyor. Richard Dalton, baskıların düzenli bir şekilde artacağını, Libya rejimine, Albay Kaddafi ve ailesine karşı bir dizi ayaklanmalar yaşanacağını tahmin ediyor. Eski büyükelçi bu tarz gelişmelerin ülkeye rejim değişikliği getireceğine inanıyor.
Afrika Birliği de Libya’da barış görüşmelerini başlatmaya çalışıyor. Liderler, birliğin son zirvesinde geliştirdikleri plan çerçevesinde Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası örgütlerle birlikte Libya’da görüşme düzenlemeyi planlıyor.
Ancak Büyükelçi Richard Dalton’a göre Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Kaddafi hakkında çıkardığı tutuklama kararı, görüşmelere Birleşmiş Milletler’in taraf olmasını ya da Kaddafi’nin yeni kurulacak hükümette kalmasını güçleştirebilir. Kaddafi’nin Libya’da kalma ihtimali konuşuluyor, ama siyasi mücadelenin dışında kalması koşuluyla. Richard Dalton hakkında uluslararası tutuklama kararı çıkan birinin hükümette kalmasının hiç gerçekçi olmadığını söylüyor.
Dalton’a göre tutuklama kararı Kaddafi’nin ülke dışına kaçmasını engelleyemez, özellikle de kararı uygulamak istemeyen birçok ülkenin varlığı göz önüne alındığında. Ancak diğer uzmanlara göre yine de tutuklama kararı Kaddafi’nin başka ülkelere sığınmasını güçleştirebilir.
