BRÜKSEL —
Üyelik için gerekli olan siyasi kriterleri tam olarak karşılamamasına rağmen Avrupa Birliği’ne üye yapılan Romanya bir kez daha eleştirilerin odağında. Avrupa Birliği Komisyonu tarafından hazırlanan son rapor, 2007’den bu yana üye olmakla birlikte aday ülke muamelesi görmekten kurtulamayan Romanya’nın hukukun üstünlüğü alanında eksiklerinin sürdüğünü gösteriyor. Türkiye’nin İlerleme Raporu’nda eksik olmayan “Reformları hızlandırın” mesajı altı yıllık üye Romanya için de veriliyor.
Avrupa Birliği'ne girdiğinden bu yana Brüksel’i yargı sistemi ve yolsuzlukla mücadele konusunda gerekli adımları attığına ikna edemeyen Romanya’nın son dönemdeki çabaları da beklenen sonucu yaratmadı. “Yargının bağımsızlığına yönelik saygı eksikliği ve yargı kurumlarının karşı karşıya kaldığı istikrarsızlık endişe kaynağı olmayı sürdürüyor” vurgusunun yer aldığı raporda, yargıya yönelik siyasi baskı eleştiriliyor.
Üyeliğin üstünden geçen uzun süreye rağmen Komisyon tarafından yapılan eleştirilerin bazı aday ülkeler için yapılan eleştirilerle büyük benzerlik içermesi Romanya ve Bulgaristan’ın çok erken üye yapıldığı yönündeki tespitleri haklı çıkaran bir durum yaratıyor.
Komisyon, Romanya hükümetinin Brüksel tarafından işaret edilen bazı endişeleri giderme konusunda adımlar attığını söylemekle birlikte başka alanlarda daha atılması gereken oldukça fazla adım olduğunu vurgulamaktan da geri kalmıyor. Yargıyı dış baskılara karşı korunaklı hale getirmek, parlamenterlerin ve bakanların çıkar ilişkisi tespiti halinde istifa etmelerinin garanti altına alınması, parlamenterlerin dokunulmazlığı konusundaki kuralların daha net hale getirilmesi Bükreş'in atması gereken adımlardan sadece ikisini oluşturuyor.
Romanya’daki seçilmiş siyasetçilerin karşı karşıya kaldığı suçlamalar Avrupa Birliği’nin eleştirilerini haklı çıkaran bir boyuta sahip. Romanya’da iki bakan hakkında yolsuzluk soruşturması var, aralık ayındaki seçimlerde parlamentoya giren 20 parlamenter hakkında devam eden yolsuzluk davaları söz konusu, bunlardan biri 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Bulgaristan’ın durumunun da Romanya’dan çok farklı olduğunu söylemek zor. Avrupa Parlamentosu da önümüzdeki hafta yapacağı oturumlarda Bulgaristan’ın durumunu masaya yatıracak. Uzun süredir Avrupa Birliği ülkeleri arasında kontrolsüz dolaşıma olanak tanıyan Schengen Bölgesi’ne dahil olmayı bekleyen Romanya ve Bulgaristan için bu raporun ve son gelişmelerin ardından yeşil ışık yakılması iyiden iyiye zorlaşabilir. Romanya’nın Schengen’e dahil olmasına özellikle Hollanda karşı çıkıyordu. Almanya da bu konudaki kararın eylül ayında yapılacak seçimlerden sonra alınmasını tercih ettiğinin sinyallerini veriyor.
Avrupa Birliği'ne girdiğinden bu yana Brüksel’i yargı sistemi ve yolsuzlukla mücadele konusunda gerekli adımları attığına ikna edemeyen Romanya’nın son dönemdeki çabaları da beklenen sonucu yaratmadı. “Yargının bağımsızlığına yönelik saygı eksikliği ve yargı kurumlarının karşı karşıya kaldığı istikrarsızlık endişe kaynağı olmayı sürdürüyor” vurgusunun yer aldığı raporda, yargıya yönelik siyasi baskı eleştiriliyor.
Üyeliğin üstünden geçen uzun süreye rağmen Komisyon tarafından yapılan eleştirilerin bazı aday ülkeler için yapılan eleştirilerle büyük benzerlik içermesi Romanya ve Bulgaristan’ın çok erken üye yapıldığı yönündeki tespitleri haklı çıkaran bir durum yaratıyor.
Komisyon, Romanya hükümetinin Brüksel tarafından işaret edilen bazı endişeleri giderme konusunda adımlar attığını söylemekle birlikte başka alanlarda daha atılması gereken oldukça fazla adım olduğunu vurgulamaktan da geri kalmıyor. Yargıyı dış baskılara karşı korunaklı hale getirmek, parlamenterlerin ve bakanların çıkar ilişkisi tespiti halinde istifa etmelerinin garanti altına alınması, parlamenterlerin dokunulmazlığı konusundaki kuralların daha net hale getirilmesi Bükreş'in atması gereken adımlardan sadece ikisini oluşturuyor.
Romanya’daki seçilmiş siyasetçilerin karşı karşıya kaldığı suçlamalar Avrupa Birliği’nin eleştirilerini haklı çıkaran bir boyuta sahip. Romanya’da iki bakan hakkında yolsuzluk soruşturması var, aralık ayındaki seçimlerde parlamentoya giren 20 parlamenter hakkında devam eden yolsuzluk davaları söz konusu, bunlardan biri 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Bulgaristan’ın durumunun da Romanya’dan çok farklı olduğunu söylemek zor. Avrupa Parlamentosu da önümüzdeki hafta yapacağı oturumlarda Bulgaristan’ın durumunu masaya yatıracak. Uzun süredir Avrupa Birliği ülkeleri arasında kontrolsüz dolaşıma olanak tanıyan Schengen Bölgesi’ne dahil olmayı bekleyen Romanya ve Bulgaristan için bu raporun ve son gelişmelerin ardından yeşil ışık yakılması iyiden iyiye zorlaşabilir. Romanya’nın Schengen’e dahil olmasına özellikle Hollanda karşı çıkıyordu. Almanya da bu konudaki kararın eylül ayında yapılacak seçimlerden sonra alınmasını tercih ettiğinin sinyallerini veriyor.
