Maymun çiçeğinin küresel acil bir sağlık durumu oluşturup oluşturmadığına bugün karar verecek olan Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bunun yıllardır kendi kıtalarında bir kriz olduğunu savunan önde gelen Afrikalı bilim adamlarının eleştirilerine neden oluyor.
WHO’nun salgına verdiği yanıtın tartışılması ve incelenmesi, BM’ye bağlı örgütün ve dünyanın dört bir yanındaki hükümetlerin 2020'nin başlarında COVID-19'u nasıl ele aldıkları konusunda duyulan endişelerin ardından başladı.
Maymun çiçeği, COVID kadar kolay yayılmıyor ve Corona virüsünün ilk zamanlarının aksine maymun çiçeğine karşı aşılar ve tedavi yolları var.
Reuters verilerine göre, Afrika dışında bu salgından kaynaklanan vaka sayısı, Mayıs ayında ilk bildirildiğinden bu yana 40'tan fazla ülkede üç bini aştı. Vakalara çoğunlukla erkeklerle cinsel ilişki kuran erkekler arasında rastlandı. Herhangi bir can kaybı ise bildirilmedi.
Grip benzeri semptomlara ve cilt lezyonlarına neden olan viral hastalık, Afrika'nın bazı bölgelerinde ise endemik. Kıtada, resmi verilere göre, 2022'nin başından bu yana, 66'sı ölümcül bin 500'den fazla şüpheli vaka kayda geçti.
Orta Afrika Cumhuriyeti'nin Bangui şehrindeki Pasteur Enstitüsü'nün müdür vekili ve maymun çiçeği tedavisi deneyleri yapan Profesör Emmanuel Nakoune, "Bir hastalık gelişmekte olan ülkeleri etkilediğinde, acil durum sayılmıyor. Ancak gelişmiş ülkeler etkilendiğinde acil durum haline geliyor" eleştirisinde bulundu.
Nakounde buna rağmen, WHO’nun en yüksek alarm seviyesi olan "uluslararası düzeyde endişe verici acil bir halk sağlığı durumu" ilan etmesi halinde bunun atılmış önemli bir adım olacağını ifade etti.
Nakounde, "Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında mücadele yöntemlerini adil bir şekilde paylaşacak siyasi irade varsa, her ülke bundan faydalanacaktır" dedi.
WHO, tedavileri ve aşıları paylaşmak için bir mekanizma üzerinde çalıştıklarını belirtti.
Bugün yapılacak acil durum komitesi toplantısına, Nakounde dahil bilimadamlarıyla istişarelerde bulunan ve en çok etkilenen bölgelerden gelen uzmanlar yer alıyor. Uzmanlar, acil durum çağrısı yapılıp yapılmayacağı konusunda nihai kararı verecek olan WHO Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus’a tavsiyede bulunacaklar.
Bu adım esas olarak alarm verme işlevi görüyor ve örgütün daha fazla rehberlik etmesini ve üye devletlerin dikkatini çekmesini sağlayabilir.
Çoğu uzman maymun çiçeğinin teknik olarak WHO’nun acil durum tanım kriterlerini karşıladığını kabul ediyor; zira uluslararası çapta yayılan ani ve olağandışı bir olay ve ülkelerarası işbirliğini gerektiriyor.
Ancak, London School of Economics'te küresel sağlık yardımcı doçenti Clare Wenham’e göre WHO, COVID'den sonra belirsiz bir durum içinde.
Wenham, acil durum ilan ederse ve ülkeler harekete geçmezse, örgütün hastalığı küresel düzeyde kontrol etme rolünün bundan zarar görebileceğini söyledi.
Wenham, "İlan etseler de tepki görecekler, etmeseler de” dedi.
ABD test kapasitesini arttırıyor
Bu hafta itibariyle, ABD'de 24 eyalette ve başkent Washington'da 142 maymun çiçeği vakası bildirildi. ABD’deki ilk vaka 17 Mayıs'ta bildirilmişti.
Sağlık Bakanı Xavier Becerra, "Bütün Amerikalılar maymun çiçeği vakaları konusunda endişelenmeli. Şu anda Amerika'daki vakalarla başa çıkmak ve tedavi etmek için araçlara sahibiz. Ülke genelinde test yerlerinin sayısını önemli ölçüde arttırarak, test edilmesi gereken herkesin bunu yapmasını mümkün kılıyoruz" dedi.
Sağlık Bakanlığı, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) maymun çiçeği testlerini Aegis Science, Labcorp, Mayo Clinic Laboratories, Quest Diagnostics ve Sonic Healthcare şirketlerine göndermeye başladığını kaydetti.
Bakanlık, sağlık hizmeti veren kuruluşların bu laboratuvarları Temmuz ayı başlarında kullanabileceklerini belirtti.
