BERLİN - Almanya’da yüksek enflasyonun yanı sıra, konut kredilerinin son aylarda dört kat artarak yıllık yüzde 1’lerden yüzde 4’e yükselmesi, aynı zamanda geçen yıl gayrimenkulde yüzde 12’lik fiyat artışının ardından geride kalan sonbahar aylarında ev ve daire fiyatlarındaki sert düşüş, emlak balonunun patlayabileceği endişesine neden oluyor.
İnşaat ve emlak sektöründe yapılan anketler, yeni konut projelerinde 13 senenin ardından ilk kez büyük bir düşüş olduğunu gösteriyor.
Bağımsız Emlak ve Konut Şirketleri Birliği (BFW) gibi sektör temsilcileri, "Son yılların en kötü krizinden" söz ediyor ve uzun bir aradan sonra ilk kez ciro kaybı yaşanmasını bekliyor.
2009 yılından bu yana her yıl daha fazla yükselen sektörün bu yıl düşüşe geçtiğini ifade eden analistler, bu yılın ilk yarısında cironun 313,5 milyar Euro, satın alınan konut sayısının ise 900 bine gerilediğini belirtiyor.
Kurumsal proje geliştiricilerinin güvensizlik ortamı nedeniyle yatırımlarını beklettikleri, aynı zamanda özel ve ailelere ait konut projelerinin de iptal edildiği haber veriliyor.
BFW tarafından yapılan bir araştırmaya göre, önümüzdeki iki yıl içinde proje hacmi 2020 ve 2021'de inşa edilenlerin yüzde 60'ı seviyesine düşecek. Özel inşaat ve gayrimenkul sektöründen yaklaşık 1600 şirketi bünyesinde toplayan dernek, "Satış ve pazarlama faaliyetleri neredeyse tamamen durma noktasına geldi. Konut sektörü son on yılların en ciddi kriziyle karşı karşıya" diyor.
Tahminlere göre, bu yıl 90 bin yerine sadece 80 bin konut tamamlanacak. 2024 yılına kadar yeni daire sayısı yıllık 53 bine düşecek.
Yapılan bir araştırmaya göre, inşaat müteahhitlerinin yüzde 82'si projelerin iptal edilmesinin ana nedeni olarak yüksek faiz oranlarını ve enflasyona bağlı talebin düşmesini gösteriyor.
Ukrayna savaşı öncesinde konut ya da büyük emlak kredi faizleri yüzde 0,7 ile yüzde 1,5 arasındaydı. Ancak başta savaşın tetiklediği ekonomik kriz, ardından da Avrupa Merkez Bankası'nın faizleri arttırması sonucu, yıllık faizler şu anda yüzde 3 ile 4 arasına geldi. En ucuz emlak kredisi efektif olarak yüzde 3'ü aşıyor, ortalama da ise yüzde 4,5 olarak tanımlanıyor.
Maliyetin artması alıcı bulmayı zorlaştırıyor
Konut yapımın yavaşlamasının ve daire satışlarının frenlemesinin bir diğer nedeni, ahşap, çimento ve çelik gibi malzemeler ve inşaat sektöründeki işçi fiyatlarının artması.
Yeni konutların metrekare ortalama inşaat fiyatının 4 bin Euro olduğu, buna metrekare başına yaklaşık 1000 Euro’luk bir arazi fiyatının eklendiği, bu fiyata tamamlanan evlerin çok zor alıcı bulduğu, satılması durumunda da maliyetini karşılamadığı ifade ediliyor.
Gayrimenkulde 2025’e kadar artış beklenmiyor
Gayrimenkuldeki bu gidişat ekonomistleri alarma geçirmiş durumda.
Nitekim Alman Ekonomi Araştırmaları Enstitüsü (DIW) uzmanları, Berlin, Münih, Hamburg gibi büyük ve orta büyüklükteki başka şehirlerde önümüzdeki yıl içinde emlak balonunun patlayabileceği konusunda uyarı yaparken, emlak sektöründe fiyatların düşeceğini veya durgunlaşacağını öne sürüyor.
Analistler, konut fiyatlarındaki düşüşün yüzde 30'u bulmasını ve 2025 yılına kadar da büyük artışlar beklenmediğini ifade ediyor.
