BRÜKSEL —
Kadınların siyasette yeterince yer almadığı yıllardır üzerinde tartışılan ancak tartışmanın yoğunluğuna rağmen az ilerleme sağlanan bir konu. Avrupa kurumları bu konuyu sıcak tutmak için oldukça yoğun çaba harcıyor. Bu kurumlar arasında Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) de yer alıyor. Şu ana kadar bu konuda çeşitli raporlar hazırlayan ve kararlar alan AKPM, önümüzdeki hafta, “kadınlara siyasette daha fazla yer verilmeli” mesajını yineleyecek.
Romanya’dan Maria Stavrositu tarafından hazırlanan rapor, Avrupa Konseyi’ne üye 47 ülkede kadınların nüfusun yüzde 51’ini oluşturduğunu ancak parlamentolarda temsil oranlarının yüzde 23.4’te kaldığını ortaya koyuyor. Temsil oranında Andorra (yüzde 50), İsveç (yüzde 44.7), Finlandiya (yüzde 42.5) ve Hollanda (yüzde 40.7) başı çeken ülkeleri oluşturuyor. Danimarka, Belçika, Almanya, Norveç, İzlanda, Sırbistan, İspanya ve Makedonya yüzde 30- yüzde 40 dilimi arasına yerleşirken Türkiye’yi listede bulmak için oldukça aşağılara inmek gerekiyor. Türkiye, yüzde 14.2’lik bir oranla listenin 37. sırasında yer alıyor.
Kadınların ulusal parlamentolarda temsil oranı için yasal kota ya da gönüllü kota uygulamaları yaygın olarak kullanılan veya kullanılması tavsiye edilen yöntemler olsa da Danimarka ve Finlandiya örnekleri aslında bu tür yollara başvurmaya bile gerek olmadığını gösterir nitelikte. Raporda bu iki ülkeye atıfta bulunularak siyasi kültürün ve toplumun bu konuya hassas olması durumunda kotalara gerek kalmaksızın kadınların siyasette temsilinde dikkat çekici ilerleme sağlanabileceği vurgulanıyor.
Kadın temsili konusunda ilk görevin siyasi partilere düştüğünün vurgulandığı raporda, tüzüklerde cinsiyet eşitliği taahhüdünde bulunulması, sadece kadınlara yönelik organlar oluşturulması, aday belirlemede maksimum şeffaflık sağlanması, yönetim kadrolarında minimum yüzde 40 kota uygulanması çağrısında bulunuluyor. Devletlerin de kadın kotası uygulayan partilere mali yardımda bulunması ve cinsiyet eşitliği konusundaki yükümlülüklerine uymayan partilere yaptırım uygulaması isteniyor.
Raporda Avrupa Konseyi üyesi ülkelerdeki durum gözler önüne serilirken AKPM’de yüzde 31 düzeyinde olan kadın üye sayısının artırılması için bazı önlemler alınmasının gerekli olduğu belirtiliyor. Kadınların temsiline önem veren diğer bir kurum olan Avrupa Parlamentosu’nda kadın üye oranı yüzde 35 seviyesinde seyrederken 27 üyesi bulunan Avrupa Birliği Komisyonu’ndaki kadın üye sayısı 9.
Romanya’dan Maria Stavrositu tarafından hazırlanan rapor, Avrupa Konseyi’ne üye 47 ülkede kadınların nüfusun yüzde 51’ini oluşturduğunu ancak parlamentolarda temsil oranlarının yüzde 23.4’te kaldığını ortaya koyuyor. Temsil oranında Andorra (yüzde 50), İsveç (yüzde 44.7), Finlandiya (yüzde 42.5) ve Hollanda (yüzde 40.7) başı çeken ülkeleri oluşturuyor. Danimarka, Belçika, Almanya, Norveç, İzlanda, Sırbistan, İspanya ve Makedonya yüzde 30- yüzde 40 dilimi arasına yerleşirken Türkiye’yi listede bulmak için oldukça aşağılara inmek gerekiyor. Türkiye, yüzde 14.2’lik bir oranla listenin 37. sırasında yer alıyor.
Kadınların ulusal parlamentolarda temsil oranı için yasal kota ya da gönüllü kota uygulamaları yaygın olarak kullanılan veya kullanılması tavsiye edilen yöntemler olsa da Danimarka ve Finlandiya örnekleri aslında bu tür yollara başvurmaya bile gerek olmadığını gösterir nitelikte. Raporda bu iki ülkeye atıfta bulunularak siyasi kültürün ve toplumun bu konuya hassas olması durumunda kotalara gerek kalmaksızın kadınların siyasette temsilinde dikkat çekici ilerleme sağlanabileceği vurgulanıyor.
Kadın temsili konusunda ilk görevin siyasi partilere düştüğünün vurgulandığı raporda, tüzüklerde cinsiyet eşitliği taahhüdünde bulunulması, sadece kadınlara yönelik organlar oluşturulması, aday belirlemede maksimum şeffaflık sağlanması, yönetim kadrolarında minimum yüzde 40 kota uygulanması çağrısında bulunuluyor. Devletlerin de kadın kotası uygulayan partilere mali yardımda bulunması ve cinsiyet eşitliği konusundaki yükümlülüklerine uymayan partilere yaptırım uygulaması isteniyor.
Raporda Avrupa Konseyi üyesi ülkelerdeki durum gözler önüne serilirken AKPM’de yüzde 31 düzeyinde olan kadın üye sayısının artırılması için bazı önlemler alınmasının gerekli olduğu belirtiliyor. Kadınların temsiline önem veren diğer bir kurum olan Avrupa Parlamentosu’nda kadın üye oranı yüzde 35 seviyesinde seyrederken 27 üyesi bulunan Avrupa Birliği Komisyonu’ndaki kadın üye sayısı 9.
