WASHINGTON —
Tarhan Erdem, Türkiye’de kamuoyu araştırmaları konusunda en tecrübeli isimlerden. 30 Mart yerel seçimlerinden çıkan sonuçları tahmin eden kişi olarak da bilinen Erdem, “Türkiye’de başkanlık sistemi olmaz” diyor.
Amerika’nın Sesi’ne konuşan KONDA araştırma şirketi kurucu ortağı Tarhan Erdem, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin başkanlık sistemine geçilmesi için yaptığı anayasal girişimlerde başarılı olamadığını söylüyor ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda partisi içinde yaptığı görüşmelerden umutlu olduğunu belirtiyor: “Ben bu görüşmelerin göstermelik olduğuna inanmıyorum. Partinin değişik çevrelerinin fikirleri alınıyor. Buna göre bazı düzeltmeler yapılacağını sanıyorum.”
“Bu yetkiler Türkiye’nin başına dert açacaktır”
Ancak Erdem, Erdoğan’ın cumhurbaşkanı adaylığı konusunda sorun yaratacak noktaları şöyle sıralıyor: “Bir, Sayın Erdoğan, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin genel başkanlığı yetkilerini kullanmaya devam etmek istemektedir. 2, Sayın Erdoğan Başbakanlık yetkilerinin bir kısmını kendi kullanmak istemektedir, bir kısmını da seçtiği başbakana empoze ederek, fikrini söyleyerek ve onu tam bir baskı altında tutarak başbakanlık yaptırmak istemektedir. Aynı zamanda da tam yetkili olarak, mevcut bütün yetkilerini kullanmak istediğini söyleyerek aday olmuş olacaktır. Yani üç çok önemli makamı bir arada tutmak istemektedir. Bu, başbakanın Adalet ve Kalkınma Partisi genel başkanı olmasıyla aynı şey değildir.”
“Devlet, halkın demokrasi anlayışını rencide etmemeli”
Erdoğan’ın üç ayrı yetkiyi kullanmak istemesinin anayasa ihlali olduğuna değinen Tarhan Erdem, Erdoğan’ın fikirlerini ısrarla tatbik etmek isteyen bir politikacı olduğunu, cumhurbaşkanı olduğunda da bunlardan vazgeçmeyeceğini söylüyor ve ekliyor: “Devlet idaresi halkın demokrasi anlayışını rencide etmemelidir. Buna karşı olduğu belirli hale gelmemelidir. Oysa Sayın Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı adaylığı böyle bir durum yaratacaktır.”
“Halk 3 yetkiye sahip cumhurbaşkanına hazır değil”
Tarhan Erdem ayrıca, Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesi durumununsa, başbakanlık görevine kim gelirse gelsin çok kısa süre içinde çatışma yaratacağını da savunuyor. “Bu problemleri aşmak için suni yollar aranacaktır. İşte bu yollar aranmaya başlanınca, toplumun hangi problemlerle karşılaşacağı belli olmaz. Ben bundan çok ciddi endişe ediyorum. Halk bunu istememektedir bana göre.”
“10 Ağustos’ta yüzde 50’den fazla oy alabilir”
30 Mart’ta yüzde 45 oy alan Erdoğan’ın 10 Ağustos’ta bunun üzerinde oy alacağını tahmin ettiğinin de altını çizen Erdem, “Belki yüzde 50’yi de geçecektir, hele CHP’nin bugünkü durumu devam ettiği sürece” şeklinde konuştu.
“Gül, çekilme mesajı vermedi”
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün “bu şartlarda gelecekle ilgili siyaset planım yok” sözleri en çok tartışılan ve yorumlanan değerlendirme olmuştu. Tarhan Erdem, bu sözlerin “çekiliyorum” anlamına gelmediğini söylüyor ve Erdoğan ile Gül’ün iki çok eski dost olarak büyük sorumlulukları bugüne dek beraber yürüttüğünü ve bunun “Erdoğan’la istişare edeceğiz” anlamına geldiğini düşünüyor.
“Yerel yönetime Kürtler’den korktuğumuz için kavuşamadık”
“Dar bölge” tartışmalarına da değinen Erdem, “merkezi idarenin bu kadar sert olduğu bir ülkede, dar bölge de başkanlık rejimi de birbirlerine çok ters şeylerdir ve yapılamaz şeylerdir” yorumunda bulunuyor. Türkiye’de 90 yıldır Kürt azınlıktan korkulduğu için yerel yönetim sistemine kavuşulamadığını da savunan Erdem, Türkiye’de mevcut rejime göre “dar bölge”nin olağanüstü yanlışlığı olan bir sistem olduğunu da sözlerine ekledi.
Amerika’nın Sesi’ne konuşan KONDA araştırma şirketi kurucu ortağı Tarhan Erdem, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin başkanlık sistemine geçilmesi için yaptığı anayasal girişimlerde başarılı olamadığını söylüyor ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda partisi içinde yaptığı görüşmelerden umutlu olduğunu belirtiyor: “Ben bu görüşmelerin göstermelik olduğuna inanmıyorum. Partinin değişik çevrelerinin fikirleri alınıyor. Buna göre bazı düzeltmeler yapılacağını sanıyorum.”
“Bu yetkiler Türkiye’nin başına dert açacaktır”
Ancak Erdem, Erdoğan’ın cumhurbaşkanı adaylığı konusunda sorun yaratacak noktaları şöyle sıralıyor: “Bir, Sayın Erdoğan, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin genel başkanlığı yetkilerini kullanmaya devam etmek istemektedir. 2, Sayın Erdoğan Başbakanlık yetkilerinin bir kısmını kendi kullanmak istemektedir, bir kısmını da seçtiği başbakana empoze ederek, fikrini söyleyerek ve onu tam bir baskı altında tutarak başbakanlık yaptırmak istemektedir. Aynı zamanda da tam yetkili olarak, mevcut bütün yetkilerini kullanmak istediğini söyleyerek aday olmuş olacaktır. Yani üç çok önemli makamı bir arada tutmak istemektedir. Bu, başbakanın Adalet ve Kalkınma Partisi genel başkanı olmasıyla aynı şey değildir.”
“Devlet, halkın demokrasi anlayışını rencide etmemeli”
Erdoğan’ın üç ayrı yetkiyi kullanmak istemesinin anayasa ihlali olduğuna değinen Tarhan Erdem, Erdoğan’ın fikirlerini ısrarla tatbik etmek isteyen bir politikacı olduğunu, cumhurbaşkanı olduğunda da bunlardan vazgeçmeyeceğini söylüyor ve ekliyor: “Devlet idaresi halkın demokrasi anlayışını rencide etmemelidir. Buna karşı olduğu belirli hale gelmemelidir. Oysa Sayın Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı adaylığı böyle bir durum yaratacaktır.”
“Halk 3 yetkiye sahip cumhurbaşkanına hazır değil”
Tarhan Erdem ayrıca, Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesi durumununsa, başbakanlık görevine kim gelirse gelsin çok kısa süre içinde çatışma yaratacağını da savunuyor. “Bu problemleri aşmak için suni yollar aranacaktır. İşte bu yollar aranmaya başlanınca, toplumun hangi problemlerle karşılaşacağı belli olmaz. Ben bundan çok ciddi endişe ediyorum. Halk bunu istememektedir bana göre.”
“10 Ağustos’ta yüzde 50’den fazla oy alabilir”
30 Mart’ta yüzde 45 oy alan Erdoğan’ın 10 Ağustos’ta bunun üzerinde oy alacağını tahmin ettiğinin de altını çizen Erdem, “Belki yüzde 50’yi de geçecektir, hele CHP’nin bugünkü durumu devam ettiği sürece” şeklinde konuştu.
“Gül, çekilme mesajı vermedi”
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün “bu şartlarda gelecekle ilgili siyaset planım yok” sözleri en çok tartışılan ve yorumlanan değerlendirme olmuştu. Tarhan Erdem, bu sözlerin “çekiliyorum” anlamına gelmediğini söylüyor ve Erdoğan ile Gül’ün iki çok eski dost olarak büyük sorumlulukları bugüne dek beraber yürüttüğünü ve bunun “Erdoğan’la istişare edeceğiz” anlamına geldiğini düşünüyor.
“Yerel yönetime Kürtler’den korktuğumuz için kavuşamadık”
“Dar bölge” tartışmalarına da değinen Erdem, “merkezi idarenin bu kadar sert olduğu bir ülkede, dar bölge de başkanlık rejimi de birbirlerine çok ters şeylerdir ve yapılamaz şeylerdir” yorumunda bulunuyor. Türkiye’de 90 yıldır Kürt azınlıktan korkulduğu için yerel yönetim sistemine kavuşulamadığını da savunan Erdem, Türkiye’de mevcut rejime göre “dar bölge”nin olağanüstü yanlışlığı olan bir sistem olduğunu da sözlerine ekledi.
