Afganistan’ın batısındaki Herat vilayetinde kadın giyim mağazaları, Taleban’ın talimatıyla vitrinlerdeki cansız mankenlerin kafalarını sökerek kaldırdı.
Yerel esnaf liderlerinden Ubeydullah Yari, VOA’e yaptığı açıklamada vilayetin başkentindeki mağazaların yaklaşık yüzde 20’sinde, ceza yememek için uygulamanın şimdiden yürürlüğe konulduğunu belirtti.
Taleban'ın İslam yorumunu uygulamaktan sorumlu Fazileti Teşvik ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı, İslam’a aykırı olduğu için geçen hafta cansız mankenlerin başlarının çıkarılması gerektiğine karar vererek, kuralı ihlal edenlerin cezalandırılacağı uyarısında bulunmuştu.
Yari, mağaza sahiplerinin cansız mankenlerin diğer İslam ülkelerinde de kullanıldığını söyleyerek Taleban’ın talimatnamesini eleştirse de mankenlerin kafalarını çıkarmaya başladıklarını kaydetti.
Bakanlığın vilayet müdürü Aziz Rahman, yerel basına yaptığı açıklamada mağaza sahiplerine mankenlerin başlarının çıkartılması talimatını verme nedenlerinin cansız mankenlerin ‘‘put’’ olması ve ‘‘puta tapmanın’’ İslam’da yasak olmasından kaynaklandığını kaydetti.
Taksilerin denetimi arttırıldı
Taleban yetkilileri başkent Kabil’deki taksilerin denetimini de bakanlığın kadınların seyahat hakkıyla ilgili kurallarına uyup uymadıklarını görmek için arttırdıklarını kaydetti.
Kararname, taksi sürücülerinin yalnızca başörtüsü veya İslami hicap takan ve 72 kilometreden fazla seyahat etmeleri durumunda bir erkek akrabasının eşlik ettiği kadın yolcuları taşımasını öngörüyor. Ayrıca taksi şoförlerine sakal bırakmaları, namaz vakitlerinde araçlarını durdurmaları ve araç kullanırken müzik çalmamaları talimatını veriyor.
Pembe dizilere yasak
Gelen haberlerden biri de Bakanlığın Afgan kadınların araç kullanmasını yasakladığı yönünde. Bakanlık ayrıca yerel kanallara kadın oyuncuların yer aldığı televizyon dizileri ve pembe dizileri yasaklama ve kadın haber sunucularına yayın sırasında hicap giyme talimatı da verdi.
Taleban’ın başsözcüsü Zabihullah Mücahid, Afgan devlet televizyonuna verdiği son mülakatta bakanlığın kararlarını savunmuş; Afganistan’ın bir İslam ülkesi olduğunu, kimsenin bu kurallara karşı çıkmadığını, bu nedenle bunların endişe konusu olmaması gerektiğini söylemişti.
Mücahid öte yandan hükümetin tüm dini birimlerine, İslam hakkında rehberlik ederken halka kötü davranmama ve kibar olma konusunda talimat verildiğini söyledi.
Aşırı muhafazakar Taleban rejimi Ağustos ayında Afganistan’da iktidarı yeniden ele geçirmiş ve 1996 ile 2001 yılları arasında hüküm sürdüğü dönemdeki sert politikalarına geri dönmeyeceği sözüne rağmen, katı İslam yorumuna uygun olarak erkeklerden oluşan geçici bir kabine atamıştı.
Kız çocukları okula gidemiyor
Hükümet erkek çocukların okullara dönmesine izin verirken Afganistan’ın birçok vilayetinde kız çocukları hala okula dönebilmek için izin çıkmasını bekliyor. Ülkede birçok kadının çalıştıkları işlere geri dönmesine de izin verilmedi.
Taleban’ın daha önce iktidarda olduğu dönemde kızların okula gitmesi, eğitim alması ya da çalışması yasaktı. Dönemin ahlak polisi ciddi insan hakları ihlalleriyle suçlanmış, bu durum Afganistan’ın dünyadan tecrit edilmesine neden olmuştu.
Mücahid ise düzenlemelerin Afgan kızların eğitim faaliyetlerine yeniden başlayabilmesi için yapıldığını söyledi ve kızların şimdiden birçok vilayette okula gitmeye başladıklarını öne sürdü.
Ancak birçokları Taleban’ın güvencelerine inanmakta zorlanıyor ve grubun geçmişin baskıcı politikalarını aşamalı olarak yürürlüğe koyacağına inanıyor.
ABD ve uluslararası toplumun büyük kısmı yeni Taleban hükümetini tanımadı ve yardımlara bağımlı ülkeye insani mali desteği durdurdu.
Yabancı ülkeler, özellikle kadınların insan haklarına saygı duymadığı, ülkeyi kapsayıcı şekilde yönetmediği ve sınırları dışındaki teröristlerle işbirliğini sonlandırmadığı sürece, Taleban’la doğrudan siyasi temasın yolunu açmayı reddediyor.
Öte yandan yıllarca süren savaşla çalkalanan, kuraklık ve yoksulluk çeken Afganistan büyük bir insani krizin eşiğinde. Birleşmiş Milletler sık sık ülke nüfusunun yarısından çoğunun açlıkla karşı karşıya olduğu, neredeyse bir milyon çocuğun kötü beslenme nedeniyle ölüm riski yaşadığı uyarısında bulunuyor.
